1*05a0b428SJohn Marino /*	$OpenBSD: b_tgamma.c,v 1.8 2013/07/03 04:46:36 espie Exp $	*/
2*05a0b428SJohn Marino /*-
3*05a0b428SJohn Marino  * Copyright (c) 1992, 1993
4*05a0b428SJohn Marino  *	The Regents of the University of California.  All rights reserved.
5*05a0b428SJohn Marino  *
6*05a0b428SJohn Marino  * Redistribution and use in source and binary forms, with or without
7*05a0b428SJohn Marino  * modification, are permitted provided that the following conditions
8*05a0b428SJohn Marino  * are met:
9*05a0b428SJohn Marino  * 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
10*05a0b428SJohn Marino  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer.
11*05a0b428SJohn Marino  * 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
12*05a0b428SJohn Marino  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
13*05a0b428SJohn Marino  *    documentation and/or other materials provided with the distribution.
14*05a0b428SJohn Marino  * 3. Neither the name of the University nor the names of its contributors
15*05a0b428SJohn Marino  *    may be used to endorse or promote products derived from this software
16*05a0b428SJohn Marino  *    without specific prior written permission.
17*05a0b428SJohn Marino  *
18*05a0b428SJohn Marino  * THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE REGENTS AND CONTRIBUTORS ``AS IS'' AND
19*05a0b428SJohn Marino  * ANY EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE
20*05a0b428SJohn Marino  * IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE
21*05a0b428SJohn Marino  * ARE DISCLAIMED.  IN NO EVENT SHALL THE REGENTS OR CONTRIBUTORS BE LIABLE
22*05a0b428SJohn Marino  * FOR ANY DIRECT, INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL
23*05a0b428SJohn Marino  * DAMAGES (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS
24*05a0b428SJohn Marino  * OR SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION)
25*05a0b428SJohn Marino  * HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT
26*05a0b428SJohn Marino  * LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY
27*05a0b428SJohn Marino  * OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF
28*05a0b428SJohn Marino  * SUCH DAMAGE.
29*05a0b428SJohn Marino  */
30*05a0b428SJohn Marino 
31*05a0b428SJohn Marino /*
32*05a0b428SJohn Marino  * This code by P. McIlroy, Oct 1992;
33*05a0b428SJohn Marino  *
34*05a0b428SJohn Marino  * The financial support of UUNET Communications Services is greatfully
35*05a0b428SJohn Marino  * acknowledged.
36*05a0b428SJohn Marino  */
37*05a0b428SJohn Marino 
38*05a0b428SJohn Marino #include <float.h>
39*05a0b428SJohn Marino #include <math.h>
40*05a0b428SJohn Marino 
41*05a0b428SJohn Marino #include "math_private.h"
42*05a0b428SJohn Marino 
43*05a0b428SJohn Marino /* METHOD:
44*05a0b428SJohn Marino  * x < 0: Use reflection formula, G(x) = pi/(sin(pi*x)*x*G(x))
45*05a0b428SJohn Marino  *	At negative integers, return NaN and raise invalid.
46*05a0b428SJohn Marino  *
47*05a0b428SJohn Marino  * x < 6.5:
48*05a0b428SJohn Marino  *	Use argument reduction G(x+1) = xG(x) to reach the
49*05a0b428SJohn Marino  *	range [1.066124,2.066124].  Use a rational
50*05a0b428SJohn Marino  *	approximation centered at the minimum (x0+1) to
51*05a0b428SJohn Marino  *	ensure monotonicity.
52*05a0b428SJohn Marino  *
53*05a0b428SJohn Marino  * x >= 6.5: Use the asymptotic approximation (Stirling's formula)
54*05a0b428SJohn Marino  *	adjusted for equal-ripples:
55*05a0b428SJohn Marino  *
56*05a0b428SJohn Marino  *	log(G(x)) ~= (x-.5)*(log(x)-1) + .5(log(2*pi)-1) + 1/x*P(1/(x*x))
57*05a0b428SJohn Marino  *
58*05a0b428SJohn Marino  *	Keep extra precision in multiplying (x-.5)(log(x)-1), to
59*05a0b428SJohn Marino  *	avoid premature round-off.
60*05a0b428SJohn Marino  *
61*05a0b428SJohn Marino  * Special values:
62*05a0b428SJohn Marino  *	-Inf:			return NaN and raise invalid;
63*05a0b428SJohn Marino  *	negative integer:	return NaN and raise invalid;
64*05a0b428SJohn Marino  *	other x ~< -177.79:	return +-0 and raise underflow;
65*05a0b428SJohn Marino  *	+-0:			return +-Inf and raise divide-by-zero;
66*05a0b428SJohn Marino  *	finite x ~> 171.63:	return +Inf and raise overflow;
67*05a0b428SJohn Marino  *	+Inf:			return +Inf;
68*05a0b428SJohn Marino  *	NaN: 			return NaN.
69*05a0b428SJohn Marino  *
70*05a0b428SJohn Marino  * Accuracy: tgamma(x) is accurate to within
71*05a0b428SJohn Marino  *	x > 0:  error provably < 0.9ulp.
72*05a0b428SJohn Marino  *	Maximum observed in 1,000,000 trials was .87ulp.
73*05a0b428SJohn Marino  *	x < 0:
74*05a0b428SJohn Marino  *	Maximum observed error < 4ulp in 1,000,000 trials.
75*05a0b428SJohn Marino  */
76*05a0b428SJohn Marino 
77*05a0b428SJohn Marino static double neg_gam(double);
78*05a0b428SJohn Marino static double small_gam(double);
79*05a0b428SJohn Marino static double smaller_gam(double);
80*05a0b428SJohn Marino static struct Double large_gam(double);
81*05a0b428SJohn Marino static struct Double ratfun_gam(double, double);
82*05a0b428SJohn Marino 
83*05a0b428SJohn Marino /*
84*05a0b428SJohn Marino  * Rational approximation, A0 + x*x*P(x)/Q(x), on the interval
85*05a0b428SJohn Marino  * [1.066.., 2.066..] accurate to 4.25e-19.
86*05a0b428SJohn Marino  */
87*05a0b428SJohn Marino #define LEFT -.3955078125	/* left boundary for rat. approx */
88*05a0b428SJohn Marino #define x0 .461632144968362356785	/* xmin - 1 */
89*05a0b428SJohn Marino 
90*05a0b428SJohn Marino #define a0_hi 0.88560319441088874992
91*05a0b428SJohn Marino #define a0_lo -.00000000000000004996427036469019695
92*05a0b428SJohn Marino #define P0	 6.21389571821820863029017800727e-01
93*05a0b428SJohn Marino #define P1	 2.65757198651533466104979197553e-01
94*05a0b428SJohn Marino #define P2	 5.53859446429917461063308081748e-03
95*05a0b428SJohn Marino #define P3	 1.38456698304096573887145282811e-03
96*05a0b428SJohn Marino #define P4	 2.40659950032711365819348969808e-03
97*05a0b428SJohn Marino #define Q0	 1.45019531250000000000000000000e+00
98*05a0b428SJohn Marino #define Q1	 1.06258521948016171343454061571e+00
99*05a0b428SJohn Marino #define Q2	-2.07474561943859936441469926649e-01
100*05a0b428SJohn Marino #define Q3	-1.46734131782005422506287573015e-01
101*05a0b428SJohn Marino #define Q4	 3.07878176156175520361557573779e-02
102*05a0b428SJohn Marino #define Q5	 5.12449347980666221336054633184e-03
103*05a0b428SJohn Marino #define Q6	-1.76012741431666995019222898833e-03
104*05a0b428SJohn Marino #define Q7	 9.35021023573788935372153030556e-05
105*05a0b428SJohn Marino #define Q8	 6.13275507472443958924745652239e-06
106*05a0b428SJohn Marino /*
107*05a0b428SJohn Marino  * Constants for large x approximation (x in [6, Inf])
108*05a0b428SJohn Marino  * (Accurate to 2.8*10^-19 absolute)
109*05a0b428SJohn Marino  */
110*05a0b428SJohn Marino #define lns2pi_hi 0.418945312500000
111*05a0b428SJohn Marino #define lns2pi_lo -.000006779295327258219670263595
112*05a0b428SJohn Marino #define Pa0	 8.33333333333333148296162562474e-02
113*05a0b428SJohn Marino #define Pa1	-2.77777777774548123579378966497e-03
114*05a0b428SJohn Marino #define Pa2	 7.93650778754435631476282786423e-04
115*05a0b428SJohn Marino #define Pa3	-5.95235082566672847950717262222e-04
116*05a0b428SJohn Marino #define Pa4	 8.41428560346653702135821806252e-04
117*05a0b428SJohn Marino #define Pa5	-1.89773526463879200348872089421e-03
118*05a0b428SJohn Marino #define Pa6	 5.69394463439411649408050664078e-03
119*05a0b428SJohn Marino #define Pa7	-1.44705562421428915453880392761e-02
120*05a0b428SJohn Marino 
121*05a0b428SJohn Marino static const double zero = 0., one = 1.0, tiny = 1e-300;
122*05a0b428SJohn Marino 
123*05a0b428SJohn Marino double
tgamma(double x)124*05a0b428SJohn Marino tgamma(double x)
125*05a0b428SJohn Marino {
126*05a0b428SJohn Marino 	struct Double u;
127*05a0b428SJohn Marino 
128*05a0b428SJohn Marino 	if (x >= 6) {
129*05a0b428SJohn Marino 		if(x > 171.63)
130*05a0b428SJohn Marino 			return(x/zero);
131*05a0b428SJohn Marino 		u = large_gam(x);
132*05a0b428SJohn Marino 		return(__exp__D(u.a, u.b));
133*05a0b428SJohn Marino 	} else if (x >= 1.0 + LEFT + x0)
134*05a0b428SJohn Marino 		return (small_gam(x));
135*05a0b428SJohn Marino 	else if (x > 1.e-17)
136*05a0b428SJohn Marino 		return (smaller_gam(x));
137*05a0b428SJohn Marino 	else if (x > -1.e-17) {
138*05a0b428SJohn Marino 		if (x != 0.0)
139*05a0b428SJohn Marino 			u.a = one - tiny;	/* raise inexact */
140*05a0b428SJohn Marino 		return (one/x);
141*05a0b428SJohn Marino 	} else if (!finite(x)) {
142*05a0b428SJohn Marino 		return (x - x);			/* x = NaN, -Inf */
143*05a0b428SJohn Marino 	 } else
144*05a0b428SJohn Marino 		return (neg_gam(x));
145*05a0b428SJohn Marino }
146*05a0b428SJohn Marino 
147*05a0b428SJohn Marino /*
148*05a0b428SJohn Marino  * We simply call tgamma() rather than bloating the math library
149*05a0b428SJohn Marino  * with a float-optimized version of it.  The reason is that tgammaf()
150*05a0b428SJohn Marino  * is essentially useless, since the function is superexponential
151*05a0b428SJohn Marino  * and floats have very limited range.  -- das@freebsd.org
152*05a0b428SJohn Marino  */
153*05a0b428SJohn Marino 
154*05a0b428SJohn Marino float
tgammaf(float x)155*05a0b428SJohn Marino tgammaf(float x)
156*05a0b428SJohn Marino {
157*05a0b428SJohn Marino 	return tgamma(x);
158*05a0b428SJohn Marino }
159*05a0b428SJohn Marino 
160*05a0b428SJohn Marino /*
161*05a0b428SJohn Marino  * Accurate to max(ulp(1/128) absolute, 2^-66 relative) error.
162*05a0b428SJohn Marino  */
163*05a0b428SJohn Marino 
164*05a0b428SJohn Marino static struct Double
large_gam(double x)165*05a0b428SJohn Marino large_gam(double x)
166*05a0b428SJohn Marino {
167*05a0b428SJohn Marino 	double z, p;
168*05a0b428SJohn Marino 	struct Double t, u, v;
169*05a0b428SJohn Marino 
170*05a0b428SJohn Marino 	z = one/(x*x);
171*05a0b428SJohn Marino 	p = Pa0+z*(Pa1+z*(Pa2+z*(Pa3+z*(Pa4+z*(Pa5+z*(Pa6+z*Pa7))))));
172*05a0b428SJohn Marino 	p = p/x;
173*05a0b428SJohn Marino 
174*05a0b428SJohn Marino 	u = __log__D(x);
175*05a0b428SJohn Marino 	u.a -= one;
176*05a0b428SJohn Marino 	v.a = (x -= .5);
177*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(v.a);
178*05a0b428SJohn Marino 	v.b = x - v.a;
179*05a0b428SJohn Marino 	t.a = v.a*u.a;			/* t = (x-.5)*(log(x)-1) */
180*05a0b428SJohn Marino 	t.b = v.b*u.a + x*u.b;
181*05a0b428SJohn Marino 	/* return t.a + t.b + lns2pi_hi + lns2pi_lo + p */
182*05a0b428SJohn Marino 	t.b += lns2pi_lo; t.b += p;
183*05a0b428SJohn Marino 	u.a = lns2pi_hi + t.b; u.a += t.a;
184*05a0b428SJohn Marino 	u.b = t.a - u.a;
185*05a0b428SJohn Marino 	u.b += lns2pi_hi; u.b += t.b;
186*05a0b428SJohn Marino 	return (u);
187*05a0b428SJohn Marino }
188*05a0b428SJohn Marino 
189*05a0b428SJohn Marino /*
190*05a0b428SJohn Marino  * Good to < 1 ulp.  (provably .90 ulp; .87 ulp on 1,000,000 runs.)
191*05a0b428SJohn Marino  * It also has correct monotonicity.
192*05a0b428SJohn Marino  */
193*05a0b428SJohn Marino 
194*05a0b428SJohn Marino static double
small_gam(double x)195*05a0b428SJohn Marino small_gam(double x)
196*05a0b428SJohn Marino {
197*05a0b428SJohn Marino 	double y, ym1, t;
198*05a0b428SJohn Marino 	struct Double yy, r;
199*05a0b428SJohn Marino 	y = x - one;
200*05a0b428SJohn Marino 	ym1 = y - one;
201*05a0b428SJohn Marino 	if (y <= 1.0 + (LEFT + x0)) {
202*05a0b428SJohn Marino 		yy = ratfun_gam(y - x0, 0);
203*05a0b428SJohn Marino 		return (yy.a + yy.b);
204*05a0b428SJohn Marino 	}
205*05a0b428SJohn Marino 	r.a = y;
206*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(r.a);
207*05a0b428SJohn Marino 	yy.a = r.a - one;
208*05a0b428SJohn Marino 	y = ym1;
209*05a0b428SJohn Marino 	yy.b = r.b = y - yy.a;
210*05a0b428SJohn Marino 	/* Argument reduction: G(x+1) = x*G(x) */
211*05a0b428SJohn Marino 	for (ym1 = y-one; ym1 > LEFT + x0; y = ym1--, yy.a--) {
212*05a0b428SJohn Marino 		t = r.a*yy.a;
213*05a0b428SJohn Marino 		r.b = r.a*yy.b + y*r.b;
214*05a0b428SJohn Marino 		r.a = t;
215*05a0b428SJohn Marino 		TRUNC(r.a);
216*05a0b428SJohn Marino 		r.b += (t - r.a);
217*05a0b428SJohn Marino 	}
218*05a0b428SJohn Marino 	/* Return r*tgamma(y). */
219*05a0b428SJohn Marino 	yy = ratfun_gam(y - x0, 0);
220*05a0b428SJohn Marino 	y = r.b*(yy.a + yy.b) + r.a*yy.b;
221*05a0b428SJohn Marino 	y += yy.a*r.a;
222*05a0b428SJohn Marino 	return (y);
223*05a0b428SJohn Marino }
224*05a0b428SJohn Marino 
225*05a0b428SJohn Marino /*
226*05a0b428SJohn Marino  * Good on (0, 1+x0+LEFT].  Accurate to 1ulp.
227*05a0b428SJohn Marino  */
228*05a0b428SJohn Marino 
229*05a0b428SJohn Marino static double
smaller_gam(double x)230*05a0b428SJohn Marino smaller_gam(double x)
231*05a0b428SJohn Marino {
232*05a0b428SJohn Marino 	double t, d;
233*05a0b428SJohn Marino 	struct Double r, xx;
234*05a0b428SJohn Marino 	if (x < x0 + LEFT) {
235*05a0b428SJohn Marino 		t = x;
236*05a0b428SJohn Marino 		TRUNC(t);
237*05a0b428SJohn Marino 		d = (t+x)*(x-t);
238*05a0b428SJohn Marino 		t *= t;
239*05a0b428SJohn Marino 		xx.a = (t + x);
240*05a0b428SJohn Marino 		TRUNC(xx.a);
241*05a0b428SJohn Marino 		xx.b = x - xx.a; xx.b += t; xx.b += d;
242*05a0b428SJohn Marino 		t = (one-x0); t += x;
243*05a0b428SJohn Marino 		d = (one-x0); d -= t; d += x;
244*05a0b428SJohn Marino 		x = xx.a + xx.b;
245*05a0b428SJohn Marino 	} else {
246*05a0b428SJohn Marino 		xx.a =  x;
247*05a0b428SJohn Marino 		TRUNC(xx.a);
248*05a0b428SJohn Marino 		xx.b = x - xx.a;
249*05a0b428SJohn Marino 		t = x - x0;
250*05a0b428SJohn Marino 		d = (-x0 -t); d += x;
251*05a0b428SJohn Marino 	}
252*05a0b428SJohn Marino 	r = ratfun_gam(t, d);
253*05a0b428SJohn Marino 	d = r.a/x;
254*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(d);
255*05a0b428SJohn Marino 	r.a -= d*xx.a; r.a -= d*xx.b; r.a += r.b;
256*05a0b428SJohn Marino 	return (d + r.a/x);
257*05a0b428SJohn Marino }
258*05a0b428SJohn Marino 
259*05a0b428SJohn Marino /*
260*05a0b428SJohn Marino  * returns (z+c)^2 * P(z)/Q(z) + a0
261*05a0b428SJohn Marino  */
262*05a0b428SJohn Marino 
263*05a0b428SJohn Marino static struct Double
ratfun_gam(double z,double c)264*05a0b428SJohn Marino ratfun_gam(double z, double c)
265*05a0b428SJohn Marino {
266*05a0b428SJohn Marino 	double p, q;
267*05a0b428SJohn Marino 	struct Double r, t;
268*05a0b428SJohn Marino 
269*05a0b428SJohn Marino 	q = Q0 +z*(Q1+z*(Q2+z*(Q3+z*(Q4+z*(Q5+z*(Q6+z*(Q7+z*Q8)))))));
270*05a0b428SJohn Marino 	p = P0 + z*(P1 + z*(P2 + z*(P3 + z*P4)));
271*05a0b428SJohn Marino 
272*05a0b428SJohn Marino 	/* return r.a + r.b = a0 + (z+c)^2*p/q, with r.a truncated to 26 bits. */
273*05a0b428SJohn Marino 	p = p/q;
274*05a0b428SJohn Marino 	t.a = z;
275*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(t.a);			/* t ~= z + c */
276*05a0b428SJohn Marino 	t.b = (z - t.a) + c;
277*05a0b428SJohn Marino 	t.b *= (t.a + z);
278*05a0b428SJohn Marino 	q = (t.a *= t.a);		/* t = (z+c)^2 */
279*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(t.a);
280*05a0b428SJohn Marino 	t.b += (q - t.a);
281*05a0b428SJohn Marino 	r.a = p;
282*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(r.a);			/* r = P/Q */
283*05a0b428SJohn Marino 	r.b = p - r.a;
284*05a0b428SJohn Marino 	t.b = t.b*p + t.a*r.b + a0_lo;
285*05a0b428SJohn Marino 	t.a *= r.a;			/* t = (z+c)^2*(P/Q) */
286*05a0b428SJohn Marino 	r.a = t.a + a0_hi;
287*05a0b428SJohn Marino 	TRUNC(r.a);
288*05a0b428SJohn Marino 	r.b = ((a0_hi-r.a) + t.a) + t.b;
289*05a0b428SJohn Marino 	return (r);			/* r = a0 + t */
290*05a0b428SJohn Marino }
291*05a0b428SJohn Marino 
292*05a0b428SJohn Marino static double
neg_gam(double x)293*05a0b428SJohn Marino neg_gam(double x)
294*05a0b428SJohn Marino {
295*05a0b428SJohn Marino 	int sgn = 1;
296*05a0b428SJohn Marino 	struct Double lg, lsine;
297*05a0b428SJohn Marino 	double y, z;
298*05a0b428SJohn Marino 
299*05a0b428SJohn Marino 	y = ceil(x);
300*05a0b428SJohn Marino 	if (y == x)		/* Negative integer. */
301*05a0b428SJohn Marino 		return ((x - x) / zero);
302*05a0b428SJohn Marino 	z = y - x;
303*05a0b428SJohn Marino 	if (z > 0.5)
304*05a0b428SJohn Marino 		z = one - z;
305*05a0b428SJohn Marino 	y = 0.5 * y;
306*05a0b428SJohn Marino 	if (y == ceil(y))
307*05a0b428SJohn Marino 		sgn = -1;
308*05a0b428SJohn Marino 	if (z < .25)
309*05a0b428SJohn Marino 		z = sin(M_PI*z);
310*05a0b428SJohn Marino 	else
311*05a0b428SJohn Marino 		z = cos(M_PI*(0.5-z));
312*05a0b428SJohn Marino 	/* Special case: G(1-x) = Inf; G(x) may be nonzero. */
313*05a0b428SJohn Marino 	if (x < -170) {
314*05a0b428SJohn Marino 		if (x < -190)
315*05a0b428SJohn Marino 			return ((double)sgn*tiny*tiny);
316*05a0b428SJohn Marino 		y = one - x;		/* exact: 128 < |x| < 255 */
317*05a0b428SJohn Marino 		lg = large_gam(y);
318*05a0b428SJohn Marino 		lsine = __log__D(M_PI/z);	/* = TRUNC(log(u)) + small */
319*05a0b428SJohn Marino 		lg.a -= lsine.a;		/* exact (opposite signs) */
320*05a0b428SJohn Marino 		lg.b -= lsine.b;
321*05a0b428SJohn Marino 		y = -(lg.a + lg.b);
322*05a0b428SJohn Marino 		z = (y + lg.a) + lg.b;
323*05a0b428SJohn Marino 		y = __exp__D(y, z);
324*05a0b428SJohn Marino 		if (sgn < 0) y = -y;
325*05a0b428SJohn Marino 		return (y);
326*05a0b428SJohn Marino 	}
327*05a0b428SJohn Marino 	y = one-x;
328*05a0b428SJohn Marino 	if (one-y == x)
329*05a0b428SJohn Marino 		y = tgamma(y);
330*05a0b428SJohn Marino 	else		/* 1-x is inexact */
331*05a0b428SJohn Marino 		y = -x*tgamma(-x);
332*05a0b428SJohn Marino 	if (sgn < 0) y = -y;
333*05a0b428SJohn Marino 	return (M_PI / (y*z));
334*05a0b428SJohn Marino }
335*05a0b428SJohn Marino 
336*05a0b428SJohn Marino #if	LDBL_MANT_DIG == DBL_MANT_DIG
337*05a0b428SJohn Marino __strong_alias(tgammal, tgamma);
338*05a0b428SJohn Marino #endif	/* LDBL_MANT_DIG == DBL_MANT_DIG */
339