1<chapter id="indi"> 2<title 3>Besturing van astronomische apparaten met <acronym 4>INDI</acronym 5></title> 6<indexterm 7><primary 8>INDI-besturing</primary> 9<secondary 10>Overzicht</secondary> 11</indexterm> 12 13<para 14>&kstars; heeft een interface voor het instellen en besturen van astronomische instrumenten middels het <acronym 15><link linkend="what-is-indi" 16>INDI</link 17></acronym 18>-protocol. </para> 19 20<para 21>Het <acronym 22>INDI</acronym 23>-protocol ondersteunt een verscheidenheid aan astronomische instrumenten zoals CCD-camera's en focussers. Een bijgewerkte lijst van ondersteunde apparaten vind u op <acronym 24>INDI</acronym 25> <ulink url="https://indilib.org/index.php?title=Devices" 26> deze pagina voor ondersteunde apparaten</ulink 27>. </para> 28 29<sect1 id="indi-kstars-setup"> 30<title 31>Instellen van INDI</title> 32<indexterm 33><primary 34>INDI</primary> 35<secondary 36>Instellen</secondary> 37</indexterm> 38<para 39>&kstars; kan lokale en apparaten op afstand naadloos besturen via de <link linkend="what-is-indi" 40>INDI</link 41>-server/clientarchitectuur. INDI-apparaten kunnen op drie verschillende manieren werken: </para> 42 43<orderedlist> 44<listitem 45><para 46><guilabel 47>Lokaal</guilabel 48>: De lokale modus is de meest gebruikelijke en wordt gebruikt om een lokaal apparaat te besturen (d.w.z. een apparaat dat direct met uw machine is verbonden). </para 49></listitem> 50 51<listitem 52><para 53><guilabel 54>Server</guilabel 55>: In de servermodus wordt een INDI-server ingesteld voor een bepaald apparaat die op verbindingen wacht van clients op afstand. U kunt de servers niet bedienen, u kunt ze alleen maar starten en stoppen. </para 56></listitem> 57 58<listitem 59><para 60><guilabel 61>Client</guilabel 62>: De clientmodus (spreek uit klái-ent :) wordt gebruikt om verbinding te maken met INDI-servers op afstand waarop INDI-apparaten draaien. U kunt apparaten op afstand naadloos bedienen, op dezelfde manier als lokale apparaten. </para 63></listitem> 64</orderedlist> 65 66<para 67>U kunt lokale apparaten bedienen, INDI-servers instellen en verbinding maken met clients op afstand in het menu-item <menuchoice 68><guimenu 69>Hulpmiddelen</guimenu 70> <guisubmenu 71>Apparaten</guisubmenu 72> <guimenuitem 73>Apparaatbeheer</guimenuitem 74></menuchoice 75>. </para> 76 77<para 78>Hier ziet u een schermafbeelding van het venster van <guilabel 79>Apparaatbeheer</guilabel 80>: </para> 81 82<screenshot> 83<screeninfo 84>Het werken met het besturingsprogramma van een apparaat</screeninfo> 85<mediaobject> 86<imageobject> 87<imagedata fileref="devicemanager.png" format="PNG"/> 88</imageobject> 89<textobject> 90<phrase 91>Starten van besturingsprogramma voor een apparaat</phrase> 92</textobject> 93</mediaobject> 94</screenshot> 95 96<para 97>U kunt apparaten laten werken door in de boomweergave van apparaten te bladeren, een apparaat te selecteren, en dan op de knop <guibutton 98>Dienst uitvoeren</guibutton 99> te klikken. U kunt de modus kiezen: of lokaal, of als server zoals hierboven is gedefinieerd. De gebruikte poort wordt willekeurig gekozen uit de poorten 7624 - 10.000. U kunt een poort opgeven door op de kolom voor poorten te klikken naast het gewenste apparaatbesturingsprogramma (driver). In &kstars; kunnen onder een enkele INDI-server (dus onder 1 poort) meerdere drivers draaien. Selecteer deze drivers en klik daarna op <guibutton 100>Dienst uitvoeren</guibutton 101>. </para> 102 103<para 104>Om apparaten op afstand te bedienen zie <link linkend="indi-remote-control" 105>Apparaatbesturing op afstand</link 106>. </para> 107</sect1> 108 109<sect1 id="indi-telescope-setup"> 110<title 111>Opzetten van de telescoop</title> 112<indexterm 113><primary 114>INDI</primary> 115<secondary 116>Instellen</secondary> 117</indexterm> 118 119<para 120>De meeste telescopen hebben een <hardware 121>RS232</hardware 122>-interface voor de bediening op afstand. Verbind de RS232-poort van uw telescoop met de <hardware 123>seriële of &USB;</hardware 124>-poort van uw computer. Gewoonlijk moet de RS232 poort worden aangesloten op de seriële poort van uw computer, maar omdat veel nieuwe laptops geen seriële poort meer hebben, en in plaats daarvan <hardware 125>&USB; of FireWire</hardware 126>-poorten, moet u misschien op zoek gaan naar een Serieel -> &USB;-adapter als u een nieuwe laptop gebruikt. </para> 127 128<para 129>Nadat uw telescoop op de seriële of &USB;-poort is aangesloten, zet u de telescoop aan. Het is <emphasis 130>erg</emphasis 131> belangrijk dat u de laatste "firmware" voor uw telescoopbesturing ophaalt en installeert. </para> 132 133<para 134>De telescoop moet worden uitgelijnd voordat die goed kan worden gebruikt. Lijn uw telescoop uit (met behulp van een of twee sterren) zoals dat in het handboek van uw telescoop wordt beschreven. </para> 135 136<para 137>Het is nodig dat &kstars; de tijd- en plaatsinstellingen verifieert voordat de telescoop wordt aangesloten. Hierdoor wordt goed volgen en een goede synchronisatie tussen de telescoop en &kstars; verzekerd. Met de nu volgende stappen kunt u een apparaat aansluiten met een directe verbinding met uw computer.Voor het aansluiten en besturen van apparaten op afstand, zie <link linkend="indi-remote-control" 138>Apparaatbesturing op afstand</link 139>. </para> 140 141<para 142>U kunt de Telescoopassistent gebruiken, die ondertussen alle vereiste informatie verifieert. De assistent kan alle poorten automatisch aflopen op zoek naar verbonden telescopen. U kunt de assistent inschakelen met menu-item <menuchoice 143><guimenu 144>Apparaten</guimenu 145> <guimenuitem 146>Telescoopassistent</guimenuitem 147></menuchoice 148>. </para> 149 150<para 151>Ook kunt u een lokale telescoop aansluiten met de volgende stappen: </para> 152 153<orderedlist> 154<listitem 155><para 156>Instellen van uw geografische locatie. Open het venster <guilabel 157>Geografische locatie instellen</guilabel 158> met <menuchoice 159><guimenu 160>Instellingen</guimenu 161> <guimenuitem 162>Geographisch...</guimenuitem 163></menuchoice 164> of door op het pictogram met een <guiicon 165>Globe</guiicon 166> te klikken in de werkbalk of met <keycombo action="simul" 167>&Ctrl;<keycap 168>G</keycap 169></keycombo 170>. </para> 171</listitem> 172 173<listitem 174><para 175>Instellen van de lokale tijd en datum. U kunt elke tijdstip en datum instellen door in menu-item <menuchoice 176><guimenu 177>Tijd</guimenu 178> <guimenuitem 179>Tijd instellen...</guimenuitem 180></menuchoice 181> te kiezen, of door op het pictogram voor <guiicon 182>Tijd</guiicon 183> in de werkbalk te klikken. In het venster <guilabel 184>Tijd instellen</guilabel 185> wordt een standaard Datumkiezerwidget "(widget (beeldelement) voor het kiezen van een datum) van &kde; gebruikt. Als het nodig is om de klok weer op de huidige tijd in te stellen, kies dan menu-item <menuchoice 186><guimenu 187>Tijd</guimenu 188> <guimenuitem 189>Actuele tijd instellen</guimenuitem 190></menuchoice 191>. </para> 192</listitem> 193 194<listitem> 195<para 196>Klik op het menu-item <menuchoice 197><guimenu 198>Hulpmiddelen</guimenu 199><guimenuitem 200>Apparaten</guimenuitem 201> <guimenuitem 202>Apparaatbeheer</guimenuitem 203></menuchoice 204>.. </para> 205</listitem> 206 207<listitem> 208<para 209>In de kolom <guilabel 210>Apparaat</guilabel 211> kiest u het model van uw telescoop. </para> 212</listitem> 213 214<listitem> 215<para 216>Klik nu op de knop <guibutton 217>Dienst uitvoeren</guibutton 218> </para> 219</listitem> 220 221<listitem> 222<para 223>U kunt de dialoog van het Apparaatbeheer weer verlaten door op de knop <guibutton 224>Afsluiten</guibutton 225> te klikken. </para> 226</listitem> 227</orderedlist> 228 229<note id="geo-time-note"> 230<title 231>Frequente instellingen</title> 232<para 233>U hoeft niet iedere keer dat u een telescoop aansluit de geografische locatie en de tijd in te stellen. Verander de instellingen alleen als dat nodig is. </para 234></note> 235 236<para 237>U bent er nu klaar voor om de mogelijkheden van een apparaat te gebruiken. In &kstars; heeft u het gemak van twee &GUI;-interfaces voor het besturen van telescopen, die u afwisselend kunt gebruiken: </para> 238 239<orderedlist> 240<title 241>Het besturen van uw telescoop</title> 242<listitem> 243<para 244><guilabel 245>Besturen vanuit hemelkaart</guilabel 246>: Voor elk apparaat in<guilabel 247>Apparaatbeheer</guilabel 248>, zal in het contextmenu een ingang zijn, waarmee u de eigenschappen van dat apparaat kunt regelen. U kunt, direct vanuit de sterrenkaart, opdrachten geven als <command 249>Verplaatsen</command 250>, <command 251>Sync</command 252> en <command 253>Volgen</command 254>. </para> 255 256<para 257>Hier is een schermafdruk van het contextmenu met daarin een actieve LX200 Classic-telescoop: </para> 258 259<screenshot> 260<screeninfo 261>Het besturen van apparaten vanuit de sterrenkaart</screeninfo> 262<mediaobject> 263<imageobject> 264<imagedata fileref="skymapdevice.png" format="PNG"/> 265</imageobject> 266</mediaobject> 267</screenshot> 268</listitem> 269 270<listitem> 271<para 272><guilabel 273>INDI-besturingspaneel</guilabel 274>: Het paneel geeft de gebruiker toegang tot alle mogelijkheden die het apparaat heeft. </para> 275 276<para 277>Het paneel is in drie hoofdafdelingen verdeeld: </para> 278 279<itemizedlist> 280<listitem> 281<para 282><guilabel 283>Apparaattabbladen</guilabel 284>: Voor elk actief apparaat is er een tabblad in het INDI-paneel. Meerdere apparaten kunnen tegelijk worden bestuurd zonder dat zij door elkaar worden beïnvloed. </para> 285</listitem> 286 287<listitem> 288<para 289>Overzicht van de eigenschappen in de tabbladen <guilabel 290>Besturing</guilabel 291> en <guilabel 292>Opties</guilabel 293>: Eigenschappen zijn het belangrijkst in de INDI-architectuur. Bij elk apparaat is er een aantal eigenschappen die aan de client moeten worden doorgegeven. De huidige kijkrichting van de telescoop is hiervan een voorbeeld. Eigenschappen die semantisch bij elkaar horen worden gewoonlijk gegroepeerd in logische blokken of groepen. </para> 294</listitem> 295 296<listitem> 297<para 298><guilabel 299>Logboeken</guilabel 300>: Apparaten rapporteren hun status en bevestigen opdrachten door het sturen van INDI-berichten. Bij elk apparaat hoort een eigen logboek. Een apparaat stuurt gewoonlijk alleen berichten naar het eigen besturingsprogramma, maar kan ook algemene berichten sturen als dat zo uitkomt. </para> 301</listitem> 302</itemizedlist> 303 304<screenshot> 305<screeninfo 306>INDI-besturingspaneel</screeninfo> 307<mediaobject> 308<imageobject> 309<imagedata fileref="indicontrolpanel.png" format="PNG"/> 310</imageobject> 311</mediaobject> 312</screenshot> 313</listitem> 314</orderedlist> 315 316<para 317>U kunt beide interfaces tegelijk gebruiken. Acties vanuit de <guilabel 318>Hemelkaart</guilabel 319> worden automatisch in het <guilabel 320>INDI-besturingspaneel</guilabel 321> weerspiegeld, en omgekeerd. </para> 322 323<para 324>Om uw telescoop aan te sluiten kunt u of <guimenuitem 325>Aansluiten</guimenuitem 326> kiezen vanuit het contextmenu van het apparaat, of u kunt op <guibutton 327>Aansluiten</guibutton 328> klikken in het tabblad <guilabel 329>INDI-besturingspaneel</guilabel 330>. </para> 331 332<important 333><para 334>Standaard maakt &kstars; verbinding met de poort <constant 335>/dev/ttyS0</constant 336>. Wilt u een andere poort instellen, kies dan het menu-item <menuchoice 337><guimenu 338>Hulpmiddelen</guimenu 339><guimenuitem 340>Apparaten</guimenuitem 341><guimenuitem 342>INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 343></menuchoice 344> en wijzig de poort in het tabblad voor apparaten. </para 345></important> 346 347<para 348>&kstars; werkt automatisch de (geografische) lengte, breedte en tijd van de telescoop bij op basis van de huidige instellingen van &kstars;. Dit kunt u aan en uitzetten in het tabblad <guilabel 349>INDI</guilabel 350> in het menu-item <menuchoice 351><guimenu 352>Instellingen</guimenu 353><guimenuitem 354>&kstars; configureren...</guimenuitem 355></menuchoice 356>. In het tabblad <guimenuitem 357>INDI</guimenuitem 358> kunt u configureren of &kstars; al of niet de statusberichten van INDI toont in de statusbalk. Standaard hebben de serverpoorten van INDI de nummers 7624 tot 9000, maar die kunt u eenvoudig wijzigen in de tekstvakken <guilabel 359>Van</guilabel 360> en <guilabel 361>Tot</guilabel 362> in het gedeelte voor de sectie <guilabel 363>Serverpoort</guilabel 364>. </para> 365 366<para 367>Als de verbinding tussen &kstars; en de telescoop in orde is, zal &kstars; de huidige <abbrev 368>RK</abbrev 369> en <abbrev 370>Dec</abbrev 371> ophalen van de telescoop en deze als een kruisdraad weergeven in de kaart om de positie van de telescoop aan te geven. U kunt dit kruisdraad verbergen in het tabblad voor<guilabel 372>INDI</guilabel 373> in het menu-item <menuchoice 374><guimenu 375>Instellingen</guimenu 376><guimenuitem 377>&kstars; configureren...</guimenuitem 378></menuchoice 379>. </para> 380 381<note id="indi-sync"> 382<title 383>Synchroniseren van uw telescoop</title> 384<para 385>Als u uw telescoop heeft uitgelijnd, en de laatste hiervoor gebruikte ster was, laten we zeggen, Wega, dan moet de kruisdraad op Wega zijn gecentreerd. Als de kruisdraad er naast zit, kunt u<mousebutton 386>rechts</mousebutton 387>-klikken op Wega in de sterrenkaart , en de opdracht <command 388>Sync</command 389> in uw telescoopmenu kiezen. Hierdoor zal de telescoop zijn coördinaten aanpassen aan die van Wega, en de kruisdraad van de telescoop moet hierna op Wega zijn gecentreerd. </para> 390</note> 391 392<para 393>Dat was het! Uw telescoop is nu klaar voor het grote werk! </para> 394 395<warning> 396<title 397>WAARSCHUWING</title> 398<para 399>Richt nooit, maar dan ook werkelijk NOOIT, de telescoop rechtstreeks op de zon. Hierdoor zou onherstelbare schade kunnen ontstaan aan uw ogen (u kunt blind worden) en aan uw apparatuur. </para> 400</warning> 401</sect1> 402 403<sect1 id="indi-other-setup"> 404<title 405>Instellen van CCD en "Video Capture"</title> 406<indexterm 407><primary 408>CCD Video-besturing</primary> 409<secondary 410>Instellen</secondary> 411</indexterm> 412 413<para 414>U kunt de CCD- en Video-opname apparaten besturen in het menu-item <menuchoice 415><guimenu 416>Hulpmiddelen</guimenu 417><guisubmenu 418>Apparaten</guisubmenu 419><guimenuitem 420>Apparaatbeheer...</guimenuitem 421></menuchoice 422>. Zoals bij alle INDI-apparaten zijn sommige besturingselementen beschikbaar in de hemelkaart. De volledige apparaatbesturing vindt u in het item <guimenuitem 423>Besturingspaneel van INDI</guimenuitem 424>. </para> 425 426<para 427>Het standaardformaat voor het opslaan van afbeeldingen is FITS. Als een afbeelding is opgeslagen en opgehaald, wordt die in het <link linkend="tool-fitsviewer" 428>Hulpmiddel voor FITS</link 429> van &kstars; getoond. </para> 430</sect1> 431 432<sect1 id="indi-configure"> 433<title 434>INDI instellen</title> 435<indexterm 436><primary 437>Instellen</primary> 438<secondary 439>INDI</secondary> 440</indexterm> 441 442<para 443>In de pagina voor <guilabel 444>INDI</guilabel 445> kunt u de voor INDI specifieke opties aan de <emphasis 446>kant van de client</emphasis 447> wijzigen. U vindt het in het tabblad <guilabel 448>INDI</guilabel 449> in het menu-item <menuchoice 450><guimenu 451>Instellingen</guimenu 452><guimenuitem 453>&kstars; configureren...</guimenuitem 454></menuchoice 455>. Het venster wordt onderverdeeld in een aantal hoofdcategorieën: Algemeen, Bijwerken apparaat, Beeld en Poort van server: </para> 456 457<itemizedlist> 458 <listitem 459><para 460><guilabel 461>Algemeen</guilabel 462></para> 463 <itemizedlist> 464 <listitem 465><para 466><guilabel 467>INDI-server:</guilabel 468> Geef op waar het uitvoerbare bestand voor de INDI-server op uw systeem is geïnstalleerd. Standaard in &kstars; is dit <quote 469>/usr/bin/indiserver</quote 470>.</para 471></listitem> 472 <listitem 473><para 474><guilabel 475>Map INDI-drivers:</guilabel 476> Geef de &XML;-map op met de INDI-drivers in uw systeem. Standaard in &kstars; is dit de map <quote 477>/usr/share/indi</quote 478>.</para 479></listitem> 480 <listitem 481><para 482><guilabel 483>Standaardmap voor FITS:</guilabel 484> Geef de map op waarin alle opgenomen FITS-afbeeldingen moeten worden opgeslagen. Als er geen map is opgegeven worden de afbeeldingen opgeslagen in <varname 485>$HOME</varname 486>.</para 487></listitem> 488 <!-- Telescope port & Video port: 489 <listitem 490><para 491><option 492>Telescope port:</option 493> The default telescope port. When you connect to a local or remote telescope service, &kstars; will automatically fill the telescope's device port with the specified default port.</para 494></listitem> 495 <listitem 496><para 497><option 498>Video port:</option 499> The default video port. When you connect to a local or remote video service, &kstars; will automatically fill the webcam's device port with the specified default port.</para 500></listitem 501> 502 --> 503 </itemizedlist> 504 </listitem> 505 <listitem 506><para 507><guilabel 508>Bijwerken van tijd & locatie</guilabel 509></para> 510 <itemizedlist> 511 <listitem 512><para 513><guilabel 514>KStars werkt alle apparaten bij</guilabel 515>: KStars is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden alle instellingen geregeld van tijd en locatie van alle INDI-apparaten.</para 516></listitem> 517 <listitem 518><para 519><guilabel 520>Opstelling werkt KSars bij</guilabel 521>: Handset opstelling is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden de instellingen van tijd en locatie in KStars geregeld.</para 522></listitem> 523 <listitem 524><para 525><guilabel 526>GPS werkt KStars bij</guilabel 527>: GPS-driver is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden de instellingen van tijd en locatie in KStars geregeld.</para 528></listitem> 529 <listitem 530><para 531><guilabel 532>Tijd</guilabel 533>: KStars datum en tijd automatisch bijwerken volgens de bijwerkbron.</para 534></listitem> 535 <listitem 536><para 537><guilabel 538>Locatie</guilabel 539>: Geografische positie van KStars automatisch bijwerken door de bijwerkbron.</para 540></listitem> 541 </itemizedlist> 542 </listitem> 543 <listitem 544><para 545><guilabel 546>Weergave</guilabel 547></para> 548 <itemizedlist> 549 <listitem 550><para 551><guilabel 552>Kruisdraad:</guilabel 553> Indien aangevinkt toont &kstars; de kruisdraad voor het doelobject in de hemelkaart. De kruisdraad wordt na een succesvolle verbinding met de telescoop getoond en de positie wordt periodiek bijgewerkt. Naast de kruisdraad wordt de naam van de telescoop getoond. Voor elke aangesloten telescoop toont &kstars; één kruisdraad. U kunt de kleur ervan wijzigen in het venster <link linkend="viewops" 554>KStars instellen</link 555>. Selecteer het tabblad <guilabel 556>Kleuren</guilabel 557> en verander de kleur van <emphasis 558>Doelaanwijzer</emphasis 559> in de gewenste kleur.</para 560></listitem> 561 <listitem 562><para 563><guilabel 564>Onafhankelijk venster</guilabel 565>: Maak <guilabel 566>FITS-viewer</guilabel 567> onafhankelijk.</para 568></listitem> 569 <listitem 570><para 571><guilabel 572>Melden van berichten</guilabel 573>: Toon INDI-berichten als meldingen op het bureaublad, en niet in dialogen.</para 574></listitem> 575 </itemizedlist> 576 </listitem> 577<!-- 578 <listitem 579><para 580>Update Source: Synchronize &kstars; according to either the 581 computer or device time and location settings.</para> 582 </listitem> 583 <listitem 584><para 585>Filter Wheel: Assign color codes to the filter wheel slots (⪚ Slot #0 Red, Slot #1 Blue, &etc;) You can assign color codes for up to 10 filter slots (0 to 9). To assign a color code, select a slot number from the drop down combo box, and then type the corresponding color code in the edit field. Repeat the process for all desired slots and then press OK.</para> 586 </listitem> 587--> 588 <listitem 589><para 590><guilabel 591>Serverpoort</guilabel 592></para> 593 <itemizedlist> 594 <listitem 595><para 596>Geef het bereik op van poorten die de INDI-server zal gebruiken bij het starten van nieuwe drivers.</para 597></listitem> 598 </itemizedlist> 599 </listitem> 600</itemizedlist> 601 602</sect1> 603 604<sect1 id="indi-concepts"> 605<title 606>INDI-begrippen</title> 607<indexterm 608><primary 609>Telescoopbesturing</primary> 610<secondary 611>Begrippen</secondary> 612</indexterm> 613 614<para 615>Het belangrijkste sleutelconcept in INDI is dat apparaten zichzelf kunnen beschrijven. Dit wordt bereikt door met behulp van &XML; een algemene hiërarchie te beschrijven van zowel standaard- als niet-standaardapparaten. In INDI kunnen alle <emphasis 616>apparaten</emphasis 617> een of meer <emphasis 618>eigenschappen</emphasis 619> hebben. Elke <emphasis 620>eigenschap</emphasis 621> kan een of meer <emphasis 622>elementen</emphasis 623> hebben. Er zijn vier typen van INDI- eigenschappen: </para> 624<itemizedlist> 625<listitem 626><para 627>Teksteigenschap.</para 628></listitem> 629<listitem 630><para 631>Numerieke eigenschap.</para 632></listitem> 633<listitem 634><para 635>Schakeleigenschap (In de &GUI; vertegenwoordigd door knoppen en keuzevakjes).</para 636></listitem> 637<listitem 638><para 639>Lichteigenschap (In de &GUI; vertegenwoordigd door gekleurde LEDs).</para 640></listitem> 641</itemizedlist> 642 643<para 644>Bijvoorbeeld, alle INDI-apparaten hebben de standaard schakel<emphasis 645>eigenschap</emphasis 646> CONNECTION (verbinding). De eigenschap CONNECTION heeft twee elementen: de schakelaars CONNECT (verbinden) en DISCONNECT (ontkoppelen). In &kstars; wordt de algemene &XML;-beschrijving van eigenschappen gelezen, en wordt aan de hand daarvan een grafische weergave (&GUI;) opgebouwd, geschikt voor menselijke interactie. </para> 647 648<para 649>Het INDI-besturingspaneel geeft toegang tot veel eigenschappen van apparaten die niet beschikbaar zijn vanuit de hemelkaart. Deze eigenschappen zijn voor elk apparaat verschillend. Niettemin hebben alle eigenschappen gemeenschappelijke kenmerken die beperken hoe zij worden getoond en gebruikt: </para> 650 651<itemizedlist> 652<listitem> 653<para 654>Toegangsrechten: bij alle eigenschappen kunnen alleen-lezen, alleen-schrijven, of zowel lezen als schrijven toegestaan zijn. Een voorbeeld van een eigenschap die zowel lezen als schrijven is, is de Rechte Klimming van de telescoop. U kunt een nieuwe Rechte Klimming invoeren, en de telescoop verplaatst of synchroniseert, op basis van de huidige instellingen, naar de nieuw invoerde positie. Verder, als de telescoop verplaatst zal het de gegevens over de nieuwe Rechte Klimming aanpassen en terug naar de client sturen. </para> 655</listitem> 656<listitem> 657<para 658>Toestand: voor elke toestand is er een toestandsindicator (ronde LED). Bij elke eigenschap hoort een toestand en een daarmee overeenkomende kleurcode: </para> 659<table frame="top" 660><title 661>Kleurcode voor de INDI-toestand</title> 662<tgroup cols="3" colsep="1" rowsep="1"> 663<thead> 664<row> 665<entry 666>Toestand</entry> 667<entry 668>Kleur</entry> 669<entry 670>Beschrijving</entry> 671</row> 672</thead> 673<tbody> 674<row> 675<entry 676>Rust</entry> 677<entry 678>Grijs</entry> 679<entry 680>Apparaat doet niets wat deze eigenschap betreft</entry> 681</row> 682<row> 683<entry 684>OK</entry> 685<entry 686>Groen</entry> 687<entry 688>De laatste handeling met betrekking tot deze eigenschap had succes en is actief</entry> 689</row> 690<row> 691<entry 692>Bezig</entry> 693<entry 694>Geel</entry> 695<entry 696>De eigenschap is in uitvoering</entry> 697</row> 698<row> 699<entry 700>Alarm</entry> 701<entry 702>Rood</entry> 703<entry 704>De eigenschap is in kritieke toestand en er is onmiddellijk aandacht nodig</entry> 705 </row> 706 </tbody> 707</tgroup> 708</table> 709 710<para 711>Het besturingsprogramma van het apparaat houdt zo nodig de toestand van de eigenschappen bij zodra daar een verandering in optreedt. Bijvoorbeeld, als de telescoop verplaatst naar een nieuwe kijkrichting zullen de RK/Dec-eigenschappen worden gekenmerkt als <guilabel 712>Bezig</guilabel 713>. Als dit proces klaar is zullen ze als <guilabel 714>OK</guilabel 715> worden gekenmerkt. </para> 716</listitem> 717<listitem> 718<para 719>Context: numerieke eigenschappen kennen getallen in twee verschillende vormen: decimaal en zestigtallig. Zestigtallige getallen zijn handig voor de tijd en voor equatoriale/ geografische coördinaten. U kunt getallen in de vorm gebruiken die u het beste uitkomt. Bijvoorbeeld, de volgende getallen zijn hetzelfde: </para> 720<itemizedlist> 721<listitem 722><para 723>-156.40 (enkele decimale punt (in plaats van komma))</para 724></listitem> 725<listitem 726><para 727>-156:24:00 (dubbele punten als scheidingsteken)</para 728></listitem> 729<listitem 730><para 731>-156:24 (dubbele punt als scheidingsteken)</para 732></listitem> 733</itemizedlist> 734</listitem> 735<listitem> 736<para 737>Tijd: de standaardtijd voor alle INDI-gerelateerde communicatie is de "Unversal Time UTC"., in de vorm YYYY-MM-DDTHH:MM:SS, in overeenstemming met ISO 8601. &kstars; geeft de besturingsprogramma's van de apparaten automatisch de correcte UTC tijd door. U kunt dit aan-/uitzetten in de pagina voor <guilabel 738>INDI instellen</guilabel 739> in de instellingendialoog. </para> 740</listitem> 741</itemizedlist> 742</sect1> 743 744<sect1 id="indi-remote-control"> 745<title 746>Het besturen van apparaten op afstand</title> 747<indexterm 748><primary 749>Telescoopbesturing</primary> 750<secondary 751>Apparaten op afstand</secondary> 752</indexterm> 753 754<para 755>&kstars; heeft een eenvoudige doch krachtige laag voor de besturing van apparaten op afstand. Een gedetailleerde beschrijving vindt u in het INDI-<ulink url="https://www.clearskyinstitute.com/INDI/INDI.pdf" 756>"white paper"</ulink 757> (Engels). </para> 758 759<para 760>U moet zowel de server- als de clientcomputers instellen voor de besturing op afstand: </para> 761 762<orderedlist> 763<listitem> 764<para 765><guilabel 766>Server</guilabel 767>: Om een apparaat voor te bereiden voor afstandsbesturing, volgt u dezelfde stappen als bij de <link linkend="indi-kstars-setup" 768>lokaal/server</link 769>-instelling. Als u de apparaatserver start in het menu <guilabel 770>Apparaatbeheer</guilabel 771>, wordt in de kolom<guilabel 772>Poort</guilabel 773> een poortnummer getoond. Behalve het poortnummer heeft u ook de computernaam of het IP-adres van uw server nodig. </para> 774 775</listitem> 776<listitem> 777<para 778><guilabel 779>Client</guilabel 780>: Kies menu-item <menuchoice 781><guimenu 782>Hulpmiddelen</guimenu 783><guimenuitem 784>Apparaten</guimenuitem 785> <guimenuitem 786>Apparaatbeheer...</guimenuitem 787></menuchoice 788> en in het tabblad <guilabel 789>Client</guilabel 790> kunt u computers toevoegen, wijzigen, of wissen. Voeg een computer toe met de knop <guibutton 791>Toevoegen</guibutton 792>. Vul de computernaam/IP-adres van de server in in het veld <guilabel 793>Host</guilabel 794>, en vul het poortnummer in dat u verkregen heeft bij de instelling van de <emphasis 795>server</emphasis 796>, in stap 1. </para> 797</listitem> 798</orderedlist> 799 800<screenshot> 801<screeninfo 802>INDI-client</screeninfo> 803<mediaobject> 804<imageobject> 805<imagedata fileref="indiclient.png" format="PNG"/> 806</imageobject> 807</mediaobject> 808</screenshot> 809 810<para 811>Na het toevoegen van een host rechtsklikt u op de host om te <guimenuitem 812>Verbinden</guimenuitem 813>, of op <guimenuitem 814>Verbinding verbreken</guimenuitem 815>. Als er een verbinding is, kunt u de telescoop besturen vanuit de <guilabel 816>Hemelkaart</guilabel 817>, of in het <guilabel 818>INDI-besturingspaneel</guilabel 819>, precies zoals beschreven bij de instelling van het deel <link linkend="indi-kstars-setup" 820>lokaal/server</link 821>. Zo gemakkelijk is het. </para> 822 823<sect2 id="indi-commandline"> 824<title 825>Het laten werken van de INDI-server vanaf de opdrachtregel</title> 826<para 827>Hoewel een INDI-server gemakkelijk vanuit &kstars; kan worden bediend, kunt u een INDI-server ook vanaf de commandoregel opstarten. </para> 828 829<para 830>Omdat INDI een onafhankelijke component is van de backend kunt u een INDI-server laten werken op een host zonder &kstars;. INDI kan afzonderlijk worden gecompileerd om op andere computers te draaien. Verder sturen aparaatbesturingsprogramma's hun berichten naar <constant 831>stderr</constant 832>, wat nuttig kan zijn bij het zoeken naar eventuele fouten. De syntaxis voor de INDI-server is als volgt: </para> 833 834<para 835>$ <command 836>indiserver</command 837> [opties] driver [<filename 838>stuurprogramma</filename 839> ...] </para> 840 841<para 842><screen 843>Options: 844 -l d : Meldingen uit stuurprogramma naar <d>/JJJJ-MM-DD.islog 845 -m m : Client stoppen als meer dan deze hoeveelheid MB achterloopt, standaard 128. 846 -d m : Streaming-blobs laten vallen als client meer dan deze hoeveelheid MB achterloopt, standaard 5. 0 om uit te schakelen. 847 -p p : Alternatieve IP-poort, standaard 7624. 848 -r r : Maximale restarts van stuurprogramma bij fout, standaard 10. 849 -f path : Pad naar fifo voor dynamisch opstarten en afsluiten van stuurprogramma's. 850 -v : Sleutelgebeurtenis tonen, geen verkeer. 851 -vv : -v + inhoud van sleutelbericht. 852 -vvv : -vv + volledige xml. 853 driver : Uitvoerbaar bestand of [apparaat]@host[:poort] 854</screen 855></para> 856 857<para 858>Bijvoorbeeld, als u een INDI-server wilt starten met een besturingsprogramma voor een LX200 GPS, die luisterent op poort 8000, geeft u de volgende opdracht: </para> 859 860<para 861>$ <command 862>indiserver</command 863> -p 8000 <filename 864>lx200gps</filename 865></para> 866</sect2> 867 868<sect2 id="indi-secure-remote"> 869<title 870>Veilige bediening van een apparaat op afstand</title> 871 872<para 873>Stel dat we een INDI-server en INDI-apparaatbesturingsprogramma's op een andere computer willen draaien, genaamd <constant 874>andere_computer</constant 875>, en die met &kstars; die op de lokale computer draait willen verbinden. </para> 876 877<para 878>Meldt u vanuit de lokale computer aan op de andere computer, <constant 879>andere_computer</constant 880>, door te typen: </para> 881 882<para 883>$ <command 884>ssh</command 885> -L <varname 886>lokale_poort</varname 887>:<constant 888>andere_computer</constant 889>:<varname 890>andere_poort</varname 891></para> 892 893<para 894>Dit verbindt de <varname 895>lokale_poort</varname 896> van de lokale machine met de <varname 897>andere_poort</varname 898> van de <constant 899>andere_computer</constant 900>. Na inloggen start u de server op de andere computer: </para> 901 902<para 903>$ <command 904>indiserver</command 905> -p <varname 906>andere_poort</varname 907> [<filename 908>besturingsprogramma</filename 909>...]</para> 910 911<para 912>Weer terug op de lokale computer start u &kstars;, opent u <guimenuitem 913>Apparaatbeheer</guimenuitem 914> en voegt u een host toe in het tabblad <guilabel 915>Client</guilabel 916>. De host moet de local host zijn, (gewoonlijk 127.0.0.1), en het poortnummer moet de <varname 917>lokale_poort</varname 918> zijn die in alle bovenstaande stappen is gebruikt. Rechtsklik op de host en kies <guimenuitem 919>Verbinden</guimenuitem 920> in het contextmenu. Hierna is &kstars; op een veilige manier met de andere INDI-server verbonden. De informatie over de host wordt bewaard voor volgende sessies.</para> 921</sect2> 922</sect1> 923 924<sect1 id="indi-faq"> 925<title 926>Veel voorkomende vragen over INDI</title> 927<indexterm 928><primary 929>Telescoopbesturing</primary> 930<secondary 931>&FAQ;</secondary> 932</indexterm> 933 934<qandaset defaultlabel="qanda"> 935<qandaentry> 936<question id="what-is-indi"> 937<para 938>Wat is INDI?</para> 939</question> 940<answer> 941<para 942><acronym 943>INDI</acronym 944> is het <ulink url="https://indilib.org" 945> Instrument-Neutral-Distributed-Interface</ulink 946> besturingsprotocol dat is ontwikkeld door <author 947><firstname 948>Elwood</firstname 949> <surname 950>C. Downey</surname 951></author 952> van het <ulink url="https://www.clearskyinstitute.com/" 953>ClearSky Institute</ulink 954>. &kstars; maakt gebruik van apparaatbesturingsprogramma's die compatibel zijn met het INDI-protocol. INDI heeft vele voordelen, waaronder een losse koppeling tussen de hardwareapparaten en de softwarebesturing. Programma's die de besturingsprogramma's gebruiken (zoals &kstars;) "weten" helemaal niets van de mogelijkheden van het apparaat. Als het draait communiceert &kstars; met de besturingsprogramma's van het apparaat, en bouwt een geheel dynamische &GUI; op voor de diensten die het apparaat biedt. Dus kunnen besturingsprogramma's opnieuw worden geschreven of vernieuwd, terwijl &kstars; die zonder meer volledig kan gebruiken . </para> 955</answer> 956</qandaentry> 957 958<qandaentry> 959<question> 960<para 961>Worden in de toekomst nog meer apparaten ondersteund? </para> 962</question> 963<answer> 964<para 965>Ja. We willen de belangrijkste CCD-camera's en focussers gaan ondersteunen, en de ondersteuning uitbreiden voor meer telescopen. Als u wenst dat INDI een bepaald apparaat gaat ondersteunen, stuurt u dan een email naar <email 966>indi-devel@lists.sourceforge.net</email 967> </para> 968</answer> 969</qandaentry> 970 971<qandaentry> 972<question> 973<para 974>Welke opdrachten kent &kstars; voor de besturing van de telescoop? </para> 975</question> 976<answer> 977<para 978>Dit hangt af van de door u gebruikte telescoop, maar in ieder geval de opdrachten <command 979>Slew</command 980> (verplaatsen), <command 981>Track</command 982> (volgen), en <command 983>Sync</command 984> (synchroniseren) werken direct vanuit de hemelkaart. Voor het goed werken van deze opdrachten moet de telescoop eerst worden uitgelijnd. Bij enkele telescopen zijn er meer opdrachten beschikbaar zoals het beheren van de waarneemplaats, de manieren waarop er wordt verplaatst (kijkrichting veranderd), het scherpstellen, het in de parkeerstand zetten van de telescoop, en nog meer. U kunt de extra mogelijkheden bedienen in het besturingspaneel van INDI in het menu-item <menuchoice 985><guimenu 986>Hulpmiddelen</guimenu 987><guimenuitem 988>Apparaten</guimenuitem 989> <guimenuitem 990>INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 991></menuchoice 992>. </para> 993</answer> 994</qandaentry> 995 996<qandaentry> 997<question> 998<para 999>Wat is precies het verschil tussen de opdrachten <command 1000>Slew</command 1001>, <command 1002>Track</command 1003>, en <command 1004>Sync</command 1005>? </para> 1006</question> 1007<answer> 1008<para 1009>Met de opdracht <command 1010>Slew</command 1011> draait de telescoop naar een bepaald doel, en zodra dat doel is bereikt volgt de telescoop het met een <emphasis 1012>siderische</emphasis 1013> snelheid (&ie; de snelheid waarmee de sterren zich langs de hemel schijnen te bewegen). Dit is prima voor sterren, Messier-objecten, en voor zowat alles buiten ons eigen zonnestelsel. Maar objecten binnen ons zonnestelsel bewegen zich anders langs de sterrenhemel en dus moet de telescoop met de opdracht <command 1014>Track</command 1015> deze objecten volgen bij hun beweging. </para> 1016<para 1017>U moet dus een track-opdracht geven als u een object wilt volgen met een andere beweging langs de hemel dan die van de sterren. Aan de andere kant kunt u de opdracht <command 1018>Sync</command 1019> gebruiken om de interne coördinaten van de telescoop gelijk te maken (synchroniseren) aan die van een door u geselecteerd object. </para> 1020</answer> 1021</qandaentry> 1022 1023<qandaentry> 1024<question> 1025<para 1026>Kan ik mijn telescoop op afstand besturen? </para> 1027</question> 1028<answer> 1029<para 1030>Ja. U kunt de INDI-server op de machine starten die met uw telescoop is verbonden, waarna die luistert naar de verzoeken van clienten waarop &kstars; draait. Zodra u verbonden bent kunt de telescoop direct vanuit de hemelkaart besturen. Deze procedure wordt uitvoerig beschreven in de sectie <link linkend="indi-remote-control" 1031>Apparaatbesturing op afstand</link 1032>. </para> 1033</answer> 1034</qandaentry> 1035 1036<qandaentry> 1037<question> 1038<para 1039>Als ik op de knop <guibutton 1040>Verbinden</guibutton 1041> klik meldt &kstars; dat de telescoop niet is aangesloten op de seriële of &USB;-poort. Wat moet ik doen? </para> 1042</question> 1043<answer> 1044<para 1045>U krijgt deze boodschap als &kstars; niet kan communiceren met de telescoop. Hier volgen een paar dingen die u kunt doen:</para> 1046 1047 <orderedlist> 1048 <listitem> 1049<para 1050>U moet toegangsrechten hebben voor zowel lezen als schrijven voor de poort waarmee u probeert verbinding te maken.</para> 1051 </listitem> 1052 <listitem> 1053<para 1054>Controleer de verbindingskabel. Ga na of die in goede staat is, en test die met andere toepassingen.</para> 1055 </listitem> 1056 <listitem> 1057<para 1058>Controleer de elektrische aansluiting van uw telescoop. Ga na of de telescoop aan staat en voldoende vermogen krijgt.</para> 1059 </listitem> 1060 <listitem> 1061<para 1062>Selecteer het menu-item <menuchoice 1063><guimenu 1064>Hulpmiddelen</guimenu 1065> <guisubmenu 1066>Apparaten</guisubmenu 1067> <guimenuitem 1068>INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 1069></menuchoice 1070> en stel de juiste poort in in de dialoog <guilabel 1071>INDI-besturingspaneel</guilabel 1072>. Het standaard apparaat is <constant 1073>/dev/ttyS0</constant 1074></para> 1075 </listitem> 1076 <listitem> 1077 <para 1078>Herstart &kstars; en probeer het nog eens.</para> 1079 </listitem> 1080 </orderedlist> 1081</answer> 1082</qandaentry> 1083 1084<qandaentry> 1085<question> 1086<para 1087>Volgens &kstars; is de telescoop aangesloten en klaar voor gebruik, maar ik kan de kruisdraad van de telescoop niet vinden. Waar is die gebleven?</para> 1088</question> 1089<answer> 1090<para 1091>&kstars; krijgt de RK- en Dec-coördinaten van de telescoop zodra er een verbinding is. Als de telescoop goed is uitgelijnd, dan moet de kruisdraad gecentreerd zijn op uw "doel" in de sterrenkaart. Maar: de door de telescoop gemelde coördinaten kunnen foutief zijn (en zelfs onder de horizon). U moet dan uw telescoop met de opdracht <link linkend="indi-sync" 1092>Sync</link 1093> naar uw huidige "doel" laten gaan. U kunt met het menu dat u krijgt met rechts-klikken de kruisdraad van uw telescoop in de hemelkaart centreren en volgen. </para> 1094</answer> 1095</qandaentry> 1096 1097<qandaentry> 1098<question> 1099<para 1100>De telescoop beweegt willekeurig, of beweegt helemaal niet. Wat kan ik er aan doen?</para> 1101</question> 1102<answer> 1103<para 1104>Dit gedrag is meestal te wijten aan foutieve instellingen, controleer de volgende punten:</para> 1105<orderedlist> 1106<listitem> 1107<para 1108>Is de telescoop goed uitgelijnd?</para> 1109</listitem> 1110<listitem> 1111<para 1112>Is de uitlijnmodus van de telescoop in orde? Gebruik het <guilabel 1113>INDI- besturingspaneel</guilabel 1114> om deze instelling te controleren en eventueel te veranderen (<constant 1115>Hgte/Az,Polair, Land</constant 1116>). </para> 1117</listitem> 1118<listitem> 1119<para 1120>Zijn de tijd- en datuminstellingen van de telescoop goed?</para> 1121</listitem> 1122<listitem> 1123<para 1124>Zijn de geografische lengte- en breedteinstellingen van de telescoop goed?</para> 1125</listitem> 1126<listitem> 1127<para 1128>Is het tijdsverschil met UTC van uw telescoop goed ingesteld? (bijvoorbeeld in Nederland is dit in de zomer +2 uur, en in de winter +1 uur)</para> 1129</listitem> 1130<listitem> 1131<para 1132>Zijn de RK- en Dec-assen van uw telescoop wel goed vastgezet?</para> 1133</listitem> 1134<listitem> 1135<para 1136>Is de N/Z- (of N/S)-schakelaar van uw telescoop (indien aanwezig) ingesteld in overeenstemming met uw halfrond? (Nederland: N)</para> 1137</listitem> 1138<listitem> 1139<para 1140>Is de kabel tussen uw telescoop en de computer wel in orde?</para> 1141</listitem> 1142</orderedlist> 1143 1144<para 1145>Als u denkt dat alle instellingen goed zijn, en de telescoop nog steeds willekeurig of helemaal niet beweegt, meldt u dit dan aan <email 1146>indi-devel@lists.sourceforge.net</email 1147>. </para> 1148</answer> 1149</qandaentry> 1150</qandaset> 1151</sect1> 1152</chapter> 1153 1154
