1<h1>Babylonisch — Seleucid</h1> 2<p>Het Seleucid-tijdperk in de Babylonische geschiedenis is het tijdperk van de 3opvolgers van Alexander de Grote die Babylon veroverde in 331 4v.Chr. Tegenwoordig wordt MUL.APIN (al duizend jaar oud) nog steeds 5gekopieerd en lijkt zich dus te hebben ontwikkeld als een ouderwetse, maar 6niet verouderde standaard. Bovendien is er geen alternatief compendium zoals 7MUL.APIN uit het laat Babylonische tijdperk.</p> 8<p>Deze <em>Seleucid</em> of <em>laat Babylonische hemelcultuur</em> wordt 9verondersteld de (geschatte) staat van Babylonische sterrenbeelden te tonen 10die eigentijds is voor de Griekse cultuur. Er is geen beschrijving van de 11volledige hemel. Veranderingen met betrekking tot de MUL.APIN-versie zijn 12zeker sinds enkele eeuwen in de dierenriem van toepassing. Dit kan met 13zekerheid worden gezegd, omdat er in deze tijd een bloeiende 14dierenriemastrologie is. Aangezien er in MUL.APIN geen dierenriem voorkomt, 15en de dierenriem zich heeft ontwikkeld rond het midden van het 1e 16millennium, in de 2e helft van het 1e millennium v.Chr. , waren er 17verschillende versies van de sterrenbeelden rond de ecliptica. 18 </p> 19<p> 20 We weten echter niet veel over de rest van de hemel. Vandaar dat voor de 21sterrenbeelden ver weg van de dierenriem, wederom de sterrenbeelden van 22MUL.APIN als 'state of the art kunnen' worden beschouwd. Zie de 23MUL.APIN-hemelcultuur voor meer informatie en gebruik de 24MUL.APIN-sterrenbeelden voor een indruk van de oud Babylonische (of midden 25Babylonische) hemelcultuur. 26</p> 27 <h3>Enkele sterren</h3> 28 <p> 29 In tegenstelling tot sterrenbeelden zijn er veel meer lijsten met enkele 30sterren bewaard gebleven uit de latere tijdperken. We gebruiken deze laat 31Babylonische of Seleucid hemelcultuur om ons te concentreren op de namen van 32een enkele ster. Er zijn tal van <i>ziqpu</i> -lijsten (lijsten met 33culminerende sterren) en voor metingen in de dierenriem zijn "normale 34sterren" geïntroduceerd. Normale sterren (uit het Latijn "norma" = de maat) 35zijn een referentiekader voor wiskundige astrometrie van het late 36Babylonische tijdperk. Hoewel voor de meeste andere sterren de foutenmarge 37met betrekking tot hun identificatie met een hemelse tegenhanger soms enorm 38is, worden de normale sterren correct geïdentificeerd omdat hun coördinaten 39kunnen worden afgeleid van de planeten die ernaast staan (Jones, 2004). 40</p> 41<h3>Bron(nen)</h3> 42<p>De lijsten met ziqpu-sterren en normale sterren zijn meestal samengesteld 43uit het moderne compendium Hunger and Pingree: Astral Science in 44Mesopotamia, 1999 en enkele andere artikelen in "Verder lezen". Het boek van 45Hoffmann, 2017 bevat al verschillende berekeningen met deze sterren en meer 46literatuur (bijv. Wayne Horowitz heeft vele jaren aan <i>ziqpu</i> sterren 47gewerkt, maar wordt hier niet vermeld met een speciaal papier, hoewel zijn 48vertalingen veel hebben bijgedragen voor deze studie). Een waarschijnlijke 49versie van de laat Babylonische stokfiguren zal worden toegevoegd in een 50latere uitgave van Stellarium. 51</p> 52<p> 53<h3> Mul.APIN sterrenbeelden gedeeltelijk opnieuw bewerkt</h3> 54<table cellpadding="7" cellspacing="1" style="background: transparent"> 55 56<tbody> 57<tr valign="top" style="background: #e6e6e6; font-weight: bold"> 58<td width="5ex">sterrenbeeldnummer</td> 59<td>asterisme</td> 60<td>ons commentaar</td> 61<td>positie aan de hemel</td> 62</tr> 63 64<tr valign="top" style="background: #e7e6e6;"> 65<td><notr>1</notr></td> 66<td><sup>STER</sup><i>EPINNU</i>(Ploeg)</td> 67<td></td> 68<td><notr>Cas</notr></td> 69</tr> 70<tr valign="top" style="background: #e7e6e6;"> 71<td><notr>2</notr></td> 72<td><sup>STER</sup><i>BARBARU</i> (Wolf):zaaimachine van 73<sup>STER</sup><i>EPINNU</i></td> 74<td>de "wolf" hier betekent niet het dier maar een deel van de ploeg.</td> 75<td><notr>γ Cas (+?)</notr></td> 76</tr> 77 78<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 79<td><notr>3</notr></td> 80<td><sup>STER</sup><i>ŠĪBU</i>(Oude Man)</td> 81<td></td> 82<td><notr>Per</notr></td> 83</tr> 84 85<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 86<td><notr>4</notr></td> 87<td><sup>STER</sup><i>GAMLU</i>(Geworpen-stok)</td> 88<td></td> 89<td>in<notr> Aur</notr></td> 90</tr> 91<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 92<td><notr>5</notr></td> 93<td><sup>STER</sup><i>TŪ'AMŪ·RABÛTU</i>(Grote Tweeling)</td> 94<td></td> 95<td><notr>Gem</notr></td> 96</tr> 97</tbody> 98<tbody> 99<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 100<td><notr>6</notr></td> 101<td><sup>STER</sup><i>TŪ'AMŪ·ṢEḪRŪTU</i>(Kleine 102Tweeling)</td> 103<td>bestaat niet meer (vermengd met de Grote Tweeling) </td> 104<td><notr>Gem</notr></td> 105</tr> 106<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 107<td><notr>7</notr></td> 108<td><sup>STER</sup><i>ALLUTTU</i>(Krab)</td> 109<td></td> 110<td><notr>Cnc</notr></td> 111</tr> 112<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 113<td><notr>8</notr></td> 114<td><sup>STER</sup><i>URGULÛ</i>(Leeuw)</td> 115<td></td> 116<td><notr>Leo</notr></td> 117</tr> 118<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 119<td><notr>9</notr></td> 120<td>STER tegenover <sup>STER</sup><i>URGULÛ</i>: STER (van de) Koning</td> 121<td></td> 122<td>Regulus</td> 123</tr> 124<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 125<td><notr>10</notr></td> 126<td>twinkelende STERREN in de staart van <sup>STER</sup><i>URGULÛ</i>: 127"dadelpalm kolf" (juwelen?) (van) <sup>GOD</sup>EruaREN</td> 128<td></td> 129<td><notr>Com</notr></td> 130</tr> 131<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 132<td><notr>11</notr></td> 133<td><sup>STER</sup>ŠU.PA(De heldere?) = <sup>GOD</sup>Enlil</td> 134<td></td> 135<td><notr>Boo</notr></td> 136</tr> 137<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 138<td><notr>12</notr></td> 139<td>STER ervoor: <sup>STER</sup><i>ḪENGALLĀYU</i> (Abundant)</td> 140<td></td> 141<td><notr>α Boo </notr>of<notr> α CVn</notr></td> 142</tr> 143<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 144<td><notr>13</notr></td> 145<td>STER erachter: <sup>STER</sup><i>BĀŠTUM</i> (Waardigheid)</td> 146<td></td> 147<td><notr>CrB</notr></td> 148</tr> 149<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 150<td><notr>14</notr></td> 151<td><sup>STER</sup><i>EREQQU</i> (Wagen)</td> 152<td></td> 153<td><notr>UMa</notr></td> 154</tr> 155<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 156<td><notr>15</notr></td> 157<td>STER bij de paal van <sup>STER</sup><i>EREQQU</i>: 158<sup>STER</sup><i>ŠĒLEBU</i>(Vos)</td> 159<td></td> 160<td>Alcor<notr> (80 UMa)</notr></td> 161</tr> 162<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 163<td><notr>16</notr></td> 164<td>STER op het voorhoofd van <sup>STER</sup><i>EREQQU</i>: 165<sup>STER</sup><i>LAḪRU</i>(Ooi)</td> 166<td></td> 167<td><notr>α UMa (+)</notr></td> 168</tr> 169<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 170<td><notr>17</notr></td> 171<td><sup>STER</sup>MU.BU.KÉŠ.DA (Ingespannen juk?)</td> 172<td></td> 173<td><notr>UMi</notr></td> 174</tr> 175<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 176<td><notr>18</notr></td> 177<td><sup>STER</sup>MAR.GÍD.DA.AN.NA (Wagen van de hemel)</td> 178<td></td> 179<td>ergens tussen UMi en Vega?</td> 180</tr> 181<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 182<td><notr>19</notr></td> 183<td>STER in zijn band: <sup>STER</sup><i>APIL-EMAḪ</i> (Erfgenaam van de 184Emaḫ-tempel)</td> 185<td></td> 186<td><notr>α UMi (?)</notr></td> 187</tr> 188<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 189<td><notr>20</notr></td> 190<td><sup>STER</sup><i>ENZU</i>(Zij-Geit)</td> 191<td></td> 192<td><notr>Lyr</notr></td> 193</tr> 194<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 195<td><notr>21</notr></td> 196<td>STER voor <sup>STER</sup><i>ENZU</i>: <sup>STER</sup><i>KALBU</i>(Hond) [van 197godin Gula]</td> 198<td></td> 199<td>in<notr> Her</notr></td> 200</tr> 201<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 202<td><notr>22</notr></td> 203<td>heldere STER van <sup>STER</sup><i>ENZU</i></td> 204<td></td> 205<td><notr>α Lyr</notr></td> 206</tr> 207<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 208<td><notr>23</notr></td> 209<td>2 STER<sup>ren</sup> erachter: <sup>GOD</sup>Nin-SAR en 210<sup>GOD</sup>Errakal</td> 211<td></td> 212<td><notr>η, θ Lyr ?</notr></td> 213</tr> 214<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 215<td><notr>24</notr></td> 216<td><sup>STER</sup><i>nimru</i> (Panter)</td> 217<td>In laat Babylonische taal ("woordenboeken") verschijnt een nieuwe lezing van 218deze sterrenbeeldnaam: het moet worden geïnterpreteerd als het Akkadische 219woord "nimru" dat zich vertaalt naar "de panter"; de oude demon op deze 220plaats lijkt te zijn vervangen.</td> 221<td><notr>Cyg</notr></td> 222</tr> 223<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 224<td><notr>25</notr></td> 225<td>STER rechts ervan: <sup>STER</sup>Š<i>AḪÛ</i> (Varken)</td> 226<td></td> 227<td><notr>?</notr></td> 228</tr> 229<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 230<td><notr>26</notr></td> 231<td><sup>STERS</sup><i>SISÛ</i>(Paard)</td> 232<td></td> 233<td><notr>?</notr></td> 234</tr> 235<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 236<td><notr>27</notr></td> 237<td>STER erachter: <sup>STER</sup><i>LULIMMU</i> (Hert)</td> 238<td>We hebben het hert verplaatst om een andere suggestie weer te geven omdat de 239panter andere gebieden inneemt dan de UKADUA demon. Het is nog steeds 240onzeker maar in deze versie de borst van het hert omvat ook M31 die de 241"Veldmuis" zou kunnen zijn. </td> 242<td><notr>?</notr></td> 243</tr> 244<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 245<td><notr>28</notr></td> 246<td>twinkelende STER<sup>s</sup> tegenover <sup>STER</sup><i>LULIMMU</i>(Hert): 247<sup>GOD</sup>Ḫarriru (Veldmuis)</td> 248<td></td> 249<td><notr>M31 ?</notr></td> 250</tr> 251<tr valign="top" style="background: #c6c6c6; color: #ff0000"> 252<td></td> 253<td colspan="3">Pat van <sup>GOD</sup>Enlil voltooit.</td> 254</tr> 255</tbody> 256</table> 257 258<table cellpadding="7" cellspacing="1"> 259<tbody> 260<tr valign="top" style="background: #e6e6e6; font-weight: bold"> 261<td width="5ex">sterrenbeeldnummer</td> 262<td>asterisme</td> 263<td>ons commentaar</td> 264<td>positie aan de hemel</td> 265</tr> 266 267<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 268<td><notr>32</notr></td> 269<td><sup>STER</sup>ONE·"FIELD"(oppervlakte maatregel)</td> 270<td></td> 271<td><notr>Peg</notr></td> 272</tr> 273<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 274<td><notr>33</notr></td> 275<td>STER tegenover <sup>STER</sup>EEN·'VELD': 276<sup>STER</sup><i>ŠINŪNUTU</i>(Zwaluw)</td> 277<td>de zuidelijke van twee ellipsen van de vis; in tegenstelling tot de eerdere 278versie een klein sterrenbeeld die noordwest waards is verplaatst</td> 279<td><notr>Psc</notr></td> 280</tr> 281<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 282<td><notr>33 (a)</notr></td> 283<td><sup>STER</sup><i>ZIBATI</i>(Staarten)</td> 284<td>Sinds het oud Babylonische 'Grote Zwaluw' veranderde in een kleine zwaluw en 285naar een andere plek is verplaatst bleven de V-vormige staarten van de Grote 286Zwaluw zonder enige betekenis. Toch worden ze nog steeds gebruikt als 287sterrenbeeld (Staarten - maar niemand weet van wie). Later is de V-vorm 288geïnterpreteerd als een band die de kleine zwaluw verbindt met een kleine 289vis onder het sterrenbeeld van Anunitu.</td> 290<td><notr>Psc</notr></td> 291</tr> 292 293<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 294<td><notr>34</notr></td> 295<td>STER achter <sup>STER</sup>EEN·'VELD': 296<sup>STER</sup><i>ANUNNĪTU</i></td> 297<td>Onze stokfiguur is prepareert om te worden getransformeerd in de Griekse 298Andromeda: Anunitu is een andere naam voor de Babylonische godin van de 299seksuele geliefde Ishtar die wordt gelijkgesteld met Griekse Aphrodite wiens 300mythe in Syria is verbonden met een vis.</td> 301<td><notr>And</notr></td> 302</tr> 303<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 304<td><notr>35</notr></td> 305<td>STER erachter: <sup>STER</sup><i>AGRU</i>(Gehuurde werker)</td> 306<td>Gedurende eeuwen van sterrenbeeldnamen afkorten, transformeerde het 307Babylonische LU.HUN.GA tot HUN wat hetzelfde teken als UDU (schaap). Daarom, 308transformeerde de werkende man in een schaap. Dit was waarschijnlijk alleen 309een Babylonisch woordspeling en daarom ziet het sterrenbeeld figuur er niet 310echt uit als een schaap.</td> 311<td><notr>Ari</notr></td> 312</tr> 313 314<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 315<td><notr>36</notr></td> 316<td>STER.STER(<i>ZAPPU</i>, Borstel): <sup>GOD</sup>Sebettu</td> 317<td>Oud Babylonië noemt het alleen 'de Sterrencluster', Midden Babylonië staat 318erop dit gelijk te maken met Sebettu (de zeven goden, krijgers) - reden 319onbekend. Laat Babylonië gebruikt vaker de term "de borstel" in de nek van 320de stier. Deze interpretatie is gelijk aan de Griekse.</td> 321<td>Plejaden</td> 322</tr> 323 324<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 325<td><notr>37</notr></td> 326<td><sup>STER</sup>STIER·VAN DE·HEMEL(<i>ALÛ</i>) en 327<sup>GOD</sup><i>Is-lê</i> (Kaak van de wilde stier)</td> 328<td>De stier van de hemel is een mythologische figuur uit het epos van 329Gilgamesh. Gilgamesh bevocht hem en deelde hem in tweeën (wat zijn vertekend 330beeld aan de hemel verklaard). De Hyaden zijn de "Kaak".</td> 331<td><notr>Tau </notr>en Hyades</td> 332</tr> 333 334<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 335<td><notr>38</notr></td> 336<td><sup>STER</sup>WAAR·HERDER·VAN DE·HEMEL 337(<i>ŠITADDALLU</i>, Orion)</td> 338<td></td> 339<td><notr>Ori</notr></td> 340</tr> 341 342<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 343<td><notr>39</notr></td> 344<td>Tweeling STERREN tegenover <sup>STER</sup><i>ŠITADDALLU</i></td> 345<td></td> 346<td><notr>π<sub>3</sub>, π<sub>4</sub> Ori ?</notr></td> 347</tr> 348 349<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 350<td><notr>40</notr></td> 351<td>HaanSTER erachter: <sup>STER</sup><i>TARLUGALLU</i> (Haan)</td> 352<td>Normaal, wordt de haan geïdentificeerd als de moderne Lepus maar dit slaat 353nergens op volgens mij: "achter" Orion, d.w.z. achter hem opkomen is 354Prokyon, een zeer heldere ster zonder een bekende Babylonische naam. De 355Grieken noemde hem "pro kyon" (opkomst voor de hond) omdat in sommige van de 356veroverde culturen Prokyon de indicator was voor de spoedige opkomst van 357Sirius (de hond ster voor hen). Sirius is geen hond ster in de Babylonische 358hemelcultuur maar belangrijk voor de kalender. Daarom is mijn suggestie om 359Prokyon als kraaiende haan te nemen om op de een of andere manier de 360helderdere Sirius aan te kondigen.</td> 361<td><notr>Lep (</notr>of<notr> α CMi ??)</notr></td> 362</tr> 363 364<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 365<td><notr>41</notr></td> 366<td><sup>STER</sup>GAG.SI.SÁ (Pijl)</td> 367<td>De afgebeelde versie is een suggestie. Zeker is alleen Sirius, voor de rest, 368zijn er meerdere opties.</td> 369<td>Sirius + </td> 370</tr> 371 372<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 373<td><notr>42</notr></td> 374<td><sup>STER</sup><i>QAŠTU</i> (Boog)</td> 375<td>Ik veronderstel dat dit de meest geaccepteerde versie is (uit veel bestaande 376opties).</td> 377<td>in<notr> CMa ?</notr></td> 378</tr> 379 380<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 381<td><notr>43</notr></td> 382<td>STER (van) <sup>GOD</sup>NIRAḪ (Slang-god)</td> 383<td></td> 384<td><notr>Hya</notr></td> 385</tr> 386 387<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 388<td><notr>44</notr></td> 389<td><sup>STER</sup><i>ĀRIBU</i> (Raaf)</td> 390<td></td> 391<td><notr>Crv</notr></td> 392</tr> 393 394<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 395<td><notr>45</notr></td> 396<td><sup>STER</sup><i><sup>GOD</sup>Šala</i>, korenaar</td> 397<td>Het oude sterrenbeeld van de Groef verdween en liet de meisje (godin 398Šala) achter. Het stabiele element is de 'korenaar' als naam voor de 399heldere ster (Grieks Stachys, Latijn Spica).</td> 400<td><notr>Vir</notr></td> 401</tr> 402 403<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 404<td><notr>46</notr></td> 405<td><sup>STER</sup><i>ZIBĀNĪTU</i>(Schalen)</td> 406<td>Sinds MUL.APIN de Schalen identificeert met een deel (hoorns) van de 407Schorpioen verdween het sterrenbeeld in vroege Griekse astronomie en werd 408alleen weer verschenen in de vroege Romeins tijden (Almagest en erna). We 409denken, dat de vroegere versies van de Schalen dit een apart sterrenbeeld 410kan zijn geweest en geen deel uitmaakte de Schorpioen. Dat is waarom we 180° 411hebben omgedraaid omdat in de Babylonische hemelcultuur Virgo (als Groef als 412ook als het MeisjeŠala) niet zoveel ruimte nodig heeft.</td> 413<td>circa Lib</td> 414</tr> 415 416<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 417<td><notr>47</notr></td> 418<td>STER (van) <sup>GOD</sup>Zababa</td> 419<td>Normaal geïdentificeerd met het gebied van Ophiuchus. </td> 420<td><notr>Oph</notr></td> 421</tr> 422<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 423<td><notr>48, 49</notr></td> 424<td><sup>STER</sup><i>ERÛ</i> (Adelaar) en <sup>STER</sup><i>PAGRU</i> 425(Lijk)</td> 426<td>De Adelaar (Aql) is verbonden met een lijk dat herinnert aan de 427Almagest-figuur van de adelaar die de dode Antinuos draagt. Het lijkt 428waarschijnlijk dat de Adelaar in vroegere tijden een gier is geweest, omdat 429gieren worden geassocieerd met dode lichamen en adelaars niet en in de 430Babylonische mythologie draagt een adelaar bij voorkeur een levende (niet 431dode) man. Bovendien maken veel vroege talen geen onderscheid tussen 432adelaars en gieren. </td> 433<td><notr>Aql +</notr></td> 434</tr> 435 436<tr valign="top" style="background: #c6c6c6; color: #ff0000"> 437<td></td> 438<td colspan="3">Pad van Anum voltooit.</td> 439</tr> 440</tbody> 441</table> 442 443<table cellpadding="7" cellspacing="1"> 444<tbody> 445<tr valign="top" style="background: #e6e6e6; font-weight: bold"> 446<td width="5ex">sterrenbeeldnummer</td> 447<td>asterisme</td> 448<td>ons commentaar</td> 449<td>positie aan de hemel</td> 450</tr> 451 452<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 453<td><notr>54</notr></td> 454<td><sup>STER</sup><i>NŪNU</i>(Vis)</td> 455<td>Grieks "de grote vis" </td> 456<td><notr>PsA</notr></td> 457</tr> 458 459 460<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 461<td><notr>55</notr></td> 462<td>GROOT·STER: <sup>GOD</sup>Ea</td> 463<td>De god van wijsheid en hekserij, Ea, is meestal afgebeeld met stromen water 464uit zijn schouders ontspringen. Voor Babyloniërs was dit een duidelijk beeld 465van de bronnen van Euphrates en Tigris. Omdat dit niet duidelijk was voor de 466Grieken, noemde ze deze figuur simpel "de man met het water" of 467"waterdrager".</td> 468<td><notr>Aqr</notr></td> 469</tr> 470 471<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 472<td><notr>56</notr></td> 473<td>STER van (de stad van) Eridu</td> 474<td></td> 475<td>Canopus<notr> (α Car)</notr></td> 476</tr> 477 478<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 479<td><notr>57</notr></td> 480<td>STER aan zijn rechterkant: STER (van) <sup><GOD></sup>Ninmaḫ</td> 481<td>Sinds Canopus bijna tegenover Aquarius aan de hemel staat, is het niet 482duidelijk waar dit asterisme moet zijn gelokaliseerd.</td> 483<td><notr>?</notr></td> 484</tr> 485 486<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 487<td><notr>58</notr></td> 488<td><sup>STER</sup><i>ḪAB(B)AṢṢĒRĀNU</i></td> 489<td>nog steeds onduidelijk</td> 490<td><notr>?</notr></td> 491</tr> 492 493<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 494<td><notr>59</notr></td> 495<td>STER rechts: <sup>STER</sup><i>MAŠKAKĀTU</i>(Eg), in het midden 496waarvan de Apsû zichtbaar is</td> 497<td> nog steeds onduidelijk - maar misschien is de Apsû het zuidelijkste 498deel van de Melkweg. </td> 499<td>in<notr> Vela (Apsû~MW?)</notr></td> 500</tr> 501<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 502<td><notr>60</notr></td> 503<td>2 STER<sup>s</sup> acher het: <sup>GOD</sup>Šullat en 504<sup>GOD</sup>Ḫaniš</td> 505<td>geen hints, geen idee</td> 506<td><notr>?</notr></td> 507</tr> 508<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 509<td><notr>61</notr></td> 510<td>STER erachter die oplicht als <sup>GOD</sup>Ea (en) ondergaat als Ea: STER 511(van) <sup>GOD</sup>Numušda</td> 512<td>moet een mannelijke antropomorfe figuur zijn (een god)</td> 513<td><notr>Cen</notr></td> 514</tr> 515 516<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 517<td><notr>62</notr></td> 518<td>STER links <sup>STER</sup><i>ZUQAQĪPU</i> (Schorpioen): 519<sup>STER</sup><i>URIDIMMU</i></td> 520<td></td> 521<td><notr>Lup</notr></td> 522</tr> 523<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 524<td><notr>63</notr></td> 525<td><sup>STER</sup><i>ZUQAQĪPU</i></td> 526<td></td> 527<td><notr>Sco</notr></td> 528</tr> 529<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 530<td><notr>64</notr></td> 531<td><sup>STER</sup><i>IRAT·ZUQAQĪPI<br/></i> (Brost van de schorpioen): <sup>GOD</sup>Lisin</td> 532<td>enkele sternaam</td> 533<td>Antares<notr> (α Sco)</notr></td> 534</tr> 535<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 536<td><notr>65</notr></td> 537<td>2 STER<sup>s</sup> aan de angel (<i>ZIQTU</i>) van 538<sup>STER</sup><i>ZUQAQĪPU</i>: <sup>GOD</sup>Šarur en 539<sup>GOD</sup>Šargaz</td> 540<td>Since Šargaz is een oude term voor de angel, dit is bijna duidelijk 541en weer toegepast als de officiële moderne sternaam door het IAU 2016.</td> 542<td><notr>λ, ν Sco</notr></td> 543</tr> 544<tr valign="top" style="background: #dee6ef"> 545<td><notr>66</notr></td> 546<td>STER achter hen: <sup>GOD</sup>Pabilsaĝ</td> 547<td>De afbeelding van god Pabilsaĝ is iconografisch duidelijk. Het kan 548gemakkelijk worden omgezet in een Griekse centaur (zie Boll, 1903). </td> 549<td><notr>Sgr</notr></td> 550</tr> 551<tr valign="top" style="background: #e7e6e6"> 552<td><notr>67, 68</notr></td> 553<td><sup>STER</sup><i>MAKURRU</i> (Schors) (en?) 554<sup>STER</sup><i>SUḪURMĀŠU</i> (Geit-vis) </td> 555<td> Ofwel werd de Schors geïdentificeerd met de geit-vis, hetgeen impliceert dat 556beide termen hetzelfde sterrenbeeld aanduiden (in het bijzonder 557waarschijnlijk voor oude Babylonische tijdperken vóór MUL.APIN, hypothesen 558gepubliceerd door Craig Crossen in Sky&Telescope). Als alternatief (en in 559het bijzonder waarschijnlijk voor latere tijdperken) werd de Schors naar het 560westen verplaatst, onder de voeten van Pabilsaĝ (Boogschutter). Dat 561verklaart het lange debat van Eratosthenes over het onlogische beeld van een 562centaur die op een schip staat. In het geval dat de Schors een op zichzelf 563staand sterrenbeeld was, zou het moeten worden geïdentificeerd met de 564Zuiderkroon van Ptolemaeus (Corona Australis)</td> 565<td><notr>(CrA &) Cap</notr></td> 566</tr> 567 568<tr valign="top" style="background: #c6c6c6;; color: #ff0000"> 569<td></td> 570<td colspan="3">Pad van <sup>GOD</sup>Ea voltooit.</td> 571</tr> 572</tbody> 573</table> 574</p> 575<h3>Meer literatuur</h3> 576<ul> 577<li lang="fr" dir="ltr">Franz Boll (1903), Sphaera. Teubner, Leipzig.</li> 578<li lang="fr" dir="ltr">Craig Crossen (2015), Sky and Telescope, March 2015, p.36-40.</li> 579<li lang="fr" dir="ltr">Hermann Hunger en David Pingree (1999), Astral Science in Mesopotamia, 580Brill, Leiden.</li> 581<li lang="fr" dir="ltr">Hermann Hunger en John Steele (2018), Het Babylonische astronomische 582compendium MUL.APIN, Routledge, London/New York.</li> 583<li>Susanne M. Hoffmann (2017), <a 584href="https://www.springer.com/de/book/9783658186821">Hipparchs 585Himmelsglobus</a>, Springer, Wiesbaden, New York.</li> 586<li>Susanne M. Hoffmann (2017) <em>Geschiedenis van sterrenbeelden als 587popularisering van uranometrie</em> in: Wolfschmidt, Gudrun [ed.]: <a 588href="https://tredition.de/autoren/gudrun-wolfschmidt-1029/popularisierung-der-astronomie-proceedings-der-tagung-des-arbeitskreises-astronomiegeschichte-in-der-astronomischen-gesellschaft-in-bochum-2016-hardcover-91756/">Popularisierung 589der Astronomie</a>, Nuncius Hamburgensis, Bd. 41, Hamburg.</li> 590<li>Alexander Jones (2004), “A Study of Babylonian Observations of Planets Near 591Normal Stars”, Archief voor de historie van exacte wetenschappen.</li> 592<li lang="fr" dir="ltr">Jordi Pàmias en Klaus Geus (2007), Eratosthenes: Sternsagen (Catasterismi), 593Utopica, Oberhaid.</li> 594<li>veel publicaties van <i>ziqpu</i> sterlijsten door Wayne Horowitz, John 595M. Steele, E. Weidner, J. Koch, en anderen zijn samengesteld of/en besproken 596in bovenstaande boeken, vooral die door Hunger en Pingree (1999) vandaar dat 597we ze hier niet in detail vermelden.</li> 598</ul> 599<h3>Redelijk gebruik</h3> 600<p>Deze hemelcultuur wordt geleverd onder CC BY-ND 4.0 (internationale) 601licentie (alleen niet-commercieel gebruik, gelijk delen, verander het niet 602zonder de bijdragers te raadplegen, en citeer de bijdragers). Dank u!</p> 603 604<h3>Met dankzegging aan</h3> 605<p>Dank aan sommige erg enthousiaste planetarium managers voor hun verzoek en 606ontwikkelingstijd in hun koepels.. 607<ul> 608<li>Dr. Björn Voss (Manager van LWL Planetarium Münster en hoofd van de Society 609of German-speaking Planetariums)</li> 610<li>Stefan Harnisch (Manager van Planetarium Jena)</li> 611</ul> 612</p> 613 614<h3>Auteur</h3> 615<p>De Babylonische sternamen zijn verzameld en toegevoegd aan Stellarium en</p> 616<p>de Babylonische sterrenbeeld lijnen en afbeeldingen zijn geprepareerd door:</p> 617<p><em>Susanne M Hoffmann: service@uhura-uraniae.com</em></p> 618