1<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
2<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
3<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
4<meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
5<!--
6        XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
7              This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
8        XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
9      -->
10<title>Apache’de Ortam Değişkenleri - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</title>
11<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
12<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
13<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
14<script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
15</script>
16
17<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
18<body id="manual-page"><div id="page-header">
19<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
20<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</p>
21<img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
22<div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
23<div id="path">
24<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.4</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Apache’de Ortam Değişkenleri</h1>
25<div class="toplang">
26<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/env.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
27<a href="./fr/env.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
28<a href="./ja/env.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
29<a href="./ko/env.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
30<a href="./tr/env.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
31</div>
32
33    <p>Apache HTTP Sunucusunu etkileyen ortam değişkenleri iki çeşittir.</p>
34
35    <p>İlki, işletim sisteminin denetimindeki ortam değişkenleridir. Bu
36      değişkenlere değer atama işlemi sunucu başlatılmadan önce yapılır.
37      Bunlar yapılandırma dosyalarının içinde kullanılabilir. Ayrıca,
38      istenirse PassEnv yönergesi kullanılarak bunlar CGI betiklerine ve
39      SSI sayfalarına da aktarılabilir.</p>
40
41    <p>İkincisi ise, Apache HTTP Sunucusunun kendi ortam değişkenleridir.
42      Bu değişkenlerde saklanan bilgi erişim denetimi, günlük kaydı gibi
43      çeşitli işlemleri denetlemekte kullanılabilir. Değişkenler ayrıca, CGI
44      betikleri gibi harici uygulamalarla iletişim mekanizması olarak da
45      kullanılabilir. Bu belgede bu değişkenler üzerindeki işlemlere ve
46      kullanım şekillerine değinilmiştir.</p>
47
48    <p>Bu değişkenlere <em>ortam değişkenleri</em> dense de işletim sisteminin
49      ortam değişkenleri gibi değillerdir. Bunlar sadece Apache ortamında
50      geçerli değişkenler olup işletim sisteminin bu değişkenlerden haberi
51      olmaz. Sadece CGI betikleri ve SSI sayfaları gibi harici uygulamalar
52      tarafından üretilen ortam değişkenleri sistem ortamının değişkenleri
53      haline gelirler. İşletim sistemi ortamına çalışmakta olan sunucudan
54      müdahale etmek isterseniz işletim sisteminizin kabuğu tarafından sağlanan
55      standart ortam müdahale mekanizmalarını kullanmalısınız.</p>
56  </div>
57<div id="quickview"><a href="https://www.apache.org/foundation/contributing.html" class="badge"><img src="https://www.apache.org/images/SupportApache-small.png" alt="Support Apache!" /></a><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#setting">Ortam Değişkenlerinin Atanması</a></li>
58<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#using">Ortam Değişkenlerinin Kullanımı</a></li>
59<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#special">Özel Amaçlı Ortam Değişkenleri</a></li>
60<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#examples">Örnekler</a></li>
61</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorumlar</a></li></ul></div>
62<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
63<div class="section">
64<h2><a name="setting" id="setting">Ortam Değişkenlerinin Atanması</a></h2>
65
66    <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_env.html">mod_env</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#browsermatch">BrowserMatch</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#browsermatchnocase">BrowserMatchNoCase</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvifnocase">SetEnvIfNoCase</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#unsetenv">UnsetEnv</a></code></li></ul></td></tr></table>
67
68    <h3><a name="basic-manipulation" id="basic-manipulation">Temel Ortamda Değişiklik</a></h3>
69
70
71        <p>Apache ortamında bir ortam değişkenine müdahale etmenin en temel
72          yolu hiçbir koşula tabi olmayan <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> yönergesini kullanmaktır. Bu değişkenleri Apache
73          başlatılırken sistem ortam değişkenleri haline getirmek için
74          <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code> yönergesi
75          kullanılabilir.</p>
76
77
78    <h3><a name="conditional" id="conditional">İsteğe Bağlı Şartlı Atamalar</a></h3>
79
80
81        <p>Esnekliği arttırmak için, <code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code> modülü ile
82          isteğin özelliklerine uygun olarak her isteğe özel değişkenler
83          atayabilmek mümkün kılınmıştır. Örneğin, bir değişken sadece isteği
84          yapan tarayıcıya özgü bir değerle veya sadece belli bir başlık
85          alanınına bağlı olarak atanabilir. Daha da esnek bir mekanizma,
86          ortam değişkeni atamak için <code>[E=...]</code> seçeneğinin
87          kullanıldığı <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülünün <code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> yönergesi ile
88          sağlanmıştır.</p>
89
90
91    <h3><a name="unique-identifiers" id="unique-identifiers">Eşsiz Betimleyiciler</a></h3>
92
93
94        <p>Son olarak, <code class="module"><a href="./mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code> <code>UNIQUE_ID</code>
95          ortam değişkenine her istek için o isteğin çok özel koşullar altında
96          tüm diğer istekler arasında eşsizliğini garanti edecek bir değer
97          atar.</p>
98
99
100    <h3><a name="standard-cgi" id="standard-cgi">Standart CGI Değişkenleri</a></h3>
101
102
103        <p>Apache yapılandırmasıyla atanan ve kabuğa aktarılan ortam
104          değişkenlerinden başka <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">CGI
105          Belirtimi</a>nin gerektirdiği istekler hakkında temel bilgileri
106          içeren ortam değişkenlerinin CGI betikleri ve SSI sayfalarınca
107          atanabilmesi sağlanmıştır.</p>
108
109
110    <h3><a name="caveats" id="caveats">Bazı Yetersizlikler</a></h3>
111
112
113        <ul>
114          <li>Standart CGI değişkenlerini ortam değişkenlerine müdahale
115            yönergelerini kullanarak değiştirmek veya geçersiz kılmak mümkün
116            değildir.</li>
117
118          <li>CGI betiklerini çalıştırmak için <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
119            kullanıldığında ortam, CGI betikleri çalıştırılmadan önce
120            <em>güvenilir</em> değişkenler kalacak şekilde temizlenir.
121            <em>Güvenilir</em> değişken listesi <code>suexec.c</code> içinde
122            derleme sırasında tanımlanır.</li>
123
124          <li>Taşınabilirlik adına, ortam değişkenlerinin isimleri sadece
125            harfler, rakamlar ve alt çizgi imlerini içerebilir. Bunlara ek
126            olarak ismin ilk karakteri bir rakam olmamalıdır. Değişkenler CGI
127            betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılırken bu sınırlamalara uygun
128            olmayan karakterlerin yerlerine alt çizgi imleri konur.</li>
129
130          <li>Bir özel durum, CGI betiklerine ve benzerlerine ortam
131            değişkenleri üzerinden aktarılan HTTP başlıklarıdır (aşağıya
132            bakın). Bunlar büyük harfe dönüştürülür ve sadece tireler
133            altçizgilere dönüştürülür. Eğer HTTP başlığı geçersiz karakter
134            içeriyorsa başlığın tamamı yoksayılır. Böyle bir durumda ne
135            yapılacağı öğrenmek için <a href="#fixheader">aşağıya</a>
136            bakın.</li>
137
138          <li>İsteklerin işleme konması sırasında <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> yönergesi geç çalıştırılır,
139            yani <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> ve
140            <code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code> gibi
141            yönergeler <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> ile
142            atanan değişken değerlerini görmezler.</li>
143
144          <li><code class="module"><a href="./mod/mod_autoindex.html">mod_autoindex</a></code> ile dizin listesi oluşturulması
145            veya bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code>
146            için yol aranması gibi bir dahili <a class="glossarylink" href="./glossary.html#subrequest" title="sözlüğe bakınız">alt
147            istek</a> için sunucu yol araması yaparken isteklere özgü
148            ortam değişkenleri alt istekler tarafından miras alınMAZ. Buna ek
149            olarak, <code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code> modülünün devreye girdiği API
150            fazlarından dolayı yapılan alt isteklerde
151            <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergeleri
152            ayrı ayrı değerlendirilMEZ.</li>
153      </ul>
154
155  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
156<div class="section">
157<h2><a name="using" id="using">Ortam Değişkenlerinin Kullanımı</a></h2>
158
159
160    <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_authz_host.html">mod_authz_host</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_ext_filter.html">mod_ext_filter</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_include.html">mod_include</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_authz_core.html#require">Require</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_access_compat.html#allow">Allow</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_access_compat.html#deny">Deny</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_ext_filter.html#extfilterdefine">ExtFilterDefine</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_headers.html#header">Header</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code></li></ul></td></tr></table>
161
162    <h3><a name="cgi-scripts" id="cgi-scripts">CGI Betikleri</a></h3>
163
164
165        <p>Ortam değişkenlerinin başlıca amaçlarından biri CGI betikleriyle
166          iletişim kurmaktır. Yukarıda bahsedildiği gibi CGI betiklerine
167          aktarılan ortam Apache yapılandırmasında atanan değişkenlere ek
168          olarak istek hakkında standart temel bilgileri de içerir. Bu konuda
169          ayrıntılı bilgi edinmek için <a href="howto/cgi.html">CGI
170          Öğreticisi</a>ne bakabilirsiniz.</p>
171
172
173    <h3><a name="ssi-pages" id="ssi-pages">SSI Sayfaları</a></h3>
174
175
176        <p>Sunucu tarafında <code class="module"><a href="./mod/mod_include.html">mod_include</a></code> modülünün
177          <code>INCLUDES</code> süzgeci ile yorumlanan SSI sayfalarında ortam
178          değişkenleri <code>echo</code> elemanı ile basılabilir ve sayfayı
179          isteğin özelliklerine uygun olarak oluşturmak için ortam
180          değişkenleri akış denetim elemanları içinde kullanılabilir. Apache
181          ayrıca, yukarıda bahsedildiği gibi standart CGI ortam değişkenli SSI
182          sayfalarını da sağlayabilmektedir. Daha ayrıntılı bilgi edinmek için
183          <a href="howto/ssi.html">SSI Öğreticisi</a>ne bakabilirsiniz.</p>
184
185
186    <h3><a name="access-control" id="access-control">Erişim Denetimi</a></h3>
187
188
189        <p><code>Require env</code> ve <code>Require not env</code>
190          yönergeleri sayesinde ortam değişkenlerine dayalı olarak sunucuya
191          erişim denetim altında tutulabilir. Bunlar <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile birlikte
192          kullanılmak suretiyle sunucuya erişim isteğin özelliklerine bağlı
193          olarak daha esnek bir tarzda denetlenebilir. Örneğin, belli bir
194          tarayıcının sunucuya erişimi bu yönergelerle engellenebilir.</p>
195
196
197    <h3><a name="logging" id="logging">Şartlı Günlük Kaydı</a></h3>
198
199
200        <p>Ortam değişkenleri <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesinin <code>%e</code> seçeneği
201          kullanılarak erişim günlüğüne kaydedilebilir. Bundan başka,
202          <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi
203          sayesinde isteklerin günlüğe kaydedilip kaydedilmeyeceğine ortam
204          değişkenlerine dayalı olarak karar verilmesi sağlanabilir. Bunlar
205          <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile
206          birlikte kullanılmak suretiyle günlük kayıtları isteğin
207          özelliklerine bağlı olarak daha esnek bir tarzda denetlenebilir.
208          Örneğin, <code>gif</code> uzantılı dosyalar için yapılan isteklerin
209          günlüğe kaydedilmemesi veya sadece alt ağınızın dışından gelen
210          isteklerin günlüğe kaydedilmesini isteyebilirsiniz.</p>
211
212
213    <h3><a name="response-headers" id="response-headers">Şartlı Yanıt Başlıkları</a></h3>
214
215
216        <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_headers.html#header">Header</a></code> yönergesi belli
217          bir yanıt başlığının istemciye gönderilip gönderilmeyeceğine belli
218          bir ortam değişkeninin varlığına bakarak karar vermek için
219          kullanılabilir. Böylece örneğin, belli bir başlığın istemciye
220          gönderilmesine istemciden belli bir başlığın alınıp alınmadığına
221          bağlı olarak karar verilebilir.</p>
222
223
224
225    <h3><a name="external-filter" id="external-filter">Harici Süzgeçlerin Etkinleştirilmesi</a></h3>
226
227
228        <p><code class="module"><a href="./mod/mod_ext_filter.html">mod_ext_filter</a></code> tarafından yapılandırılan harici
229          süzgeçler <code class="directive"><a href="./mod/mod_ext_filter.html#extfilterdefine">ExtFilterDefine</a></code> yönergesinin <code>disableenv=</code> ve
230          <code>enableenv=</code> seçenekleri kullanılarak bir ortam
231          değişkenine bağlı olarak etkinleştirilebilir.</p>
232
233
234    <h3><a name="url-rewriting" id="url-rewriting">URL Kurgulaması</a></h3>
235
236
237        <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code>
238          yönergesinin <em>SınamaDizgesi</em> olarak kullanılan
239          <code>%{ENV:<em>değişken</em>}</code> biçemi
240          <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> yeniden yazma motorunun ortam
241          değişkenlerine bağlı kararlar almasını mümkün kılar. Yalnız şuna
242          dikkat ediniz: <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code>’ta <code>ENV:</code>
243          öneki kullanılmadan belirtilen değişkenler ortam değişkenleri
244          değillerdir. Onlar <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code>’a özgü diğer
245          modüllerden erişilemeyen özel değişkenlerdir.</p>
246
247  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
248<div class="section">
249<h2><a name="special" id="special">Özel Amaçlı Ortam Değişkenleri</a></h2>
250
251
252        <p>Birlikte çalışabilirlik sorunları Apache’nin belli istemcilerle
253          veri alışverişi sırasında davranışını değiştirmesini gerektirebilir.
254          Genellikle <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> ve
255          <code class="directive"><a href="./mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code> yönergelerinden
256          başka <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#browsermatch">BrowserMatch</a></code>
257          gibi yönergelerle ortam değişkenleri atanarak bunu sağlayan
258          mekanizmaların olabildiğince esnek davranabilmesi sağlanabilir.</p>
259
260    <h3><a name="downgrade" id="downgrade"><code>downgrade-1.0</code></a></h3>
261
262
263        <p>İstek, daha yüksek bir HTTP protokolüyle yapılmış olsa bile
264          HTTP/1.0 isteği olarak ele alınır.</p>
265
266
267    <h3><a name="force-gzip" id="force-gzip"><code>force-gzip</code></a></h3>
268
269          <p><code>DEFLATE</code> süzgeci etkinse tarayıcının tercih ettiği
270            kodlama koşulsuz olarak yoksayılarak sıkıştırılmış çıktı
271            gönderilir.</p>
272
273    <h3><a name="force-no-vary" id="force-no-vary"><code>force-no-vary</code></a></h3>
274
275
276        <p>İstemciye gönderilmeden önce yanıttan <code>Vary</code> alanının
277          çıkarılmasına sebep olur. Bazı istemciler bu alanı gerektiği gibi
278          yorumlayamazlar, bu değişken atanarak bu sorunla karşılaşılmamaya
279          çalışılır. Bu değişkenin atanması ayrıca
280          <strong>force-response-1.0</strong> değişkeninin de atanmasına sebep
281          olur.</p>
282
283
284    <h3><a name="force-response" id="force-response"><code>force-response-1.0</code></a></h3>
285
286
287      <p>HTTP/1.0 isteği yapan istemcilere HTTP/1.0 yanıtı verilmesini zorunlu
288        kılar. AOL vekillerindeki bir sorun nedeniyle gerçeklenmiştir. Bazı
289        HTTP/1.0 istemciler HTTP/1.1 yanıtlarında doğru davranmayabilirler; bu
290        değişken atanarak bunların sorunları giderilebilir.</p>
291
292
293
294    <h3><a name="gzip-only-text-html" id="gzip-only-text-html"><code>gzip-only-text/html</code></a></h3>
295
296
297        <p>Bu değişkene "1" değeri atandığında <code>text/html</code>’den
298          farklı içerik türleri için <code class="module"><a href="./mod/mod_deflate.html">mod_deflate</a></code> modülü
299          tarafından sağlanan <code>DEFLATE</code>  çıktı süzgeci iptal
300          edilir. Sıkıştırılmış olarak saklanan dosyalar kullanıyorsanız bu
301          değişkeni <code class="module"><a href="./mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülü de dikkate alır
302          (kimliğine bakarak sadece gzip için değil, tüm kodlamalar için bunu
303          yapar).</p>
304
305
306    <h3><a name="no-gzip" id="no-gzip"><code>no-gzip</code></a></h3>
307
308        <p>Bu değişken atandığında, <code class="module"><a href="./mod/mod_deflate.html">mod_deflate</a></code> modülünün
309          <code>DEFLATE</code> süzgeci kapatılır ve
310          <code class="module"><a href="./mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülü kodlanmış kaynak teslimatını
311          reddeder.</p>
312
313
314
315    <h3><a name="no-cache" id="no-cache">no-cache</a></h3>
316        <p><em>2.2.12 sürümünden beri kullanılabilmektedir.</em></p>
317
318        <p>Atandığı takdirde, <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> artık
319        önbelleklenebilecek yanıtları kaydetmeyecektir. Bu ortam değişkeni bir
320        yanıtın halihazırda mevcut bir isteğe sunulmak üzere önbellekte olup
321        olmadığından etkilenmez.</p>
322
323
324
325    <h3><a name="nokeepalive" id="nokeepalive"><code>nokeepalive</code></a></h3>
326
327
328        <p>Bu değişken atandığında, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#keepalive">KeepAlive</a></code> yönergesi iptal edilir.</p>
329
330
331
332    <h3><a name="prefer-language" id="prefer-language"><code>prefer-language</code></a></h3>
333
334
335        <p>Değer olarak <code>en</code>, <code>ja</code> veya
336          <code>x-klingon</code> gibi bir dil kısaltması verilerek atanmışsa
337          <code class="module"><a href="./mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülünün normal davranışını
338          değiştirerek belirtilen dilde bir teslimat yapılmaya çalışılır.
339          Böyle bir belge yoksa normal <a href="content-negotiation.html">uzlaşım</a> süreci uygulanır.</p>
340
341
342
343    <h3><a name="redirect-carefully" id="redirect-carefully"><code>redirect-carefully</code></a></h3>
344
345
346        <p>İstemciye bir yönlendirme gönderirken sunucuyu daha dikkatli olmaya
347          zorlar. Bu genellikle istemcinin yönlendirmeler konusunda sorunlu
348          olduğu bilindiği takdirde yararlı olur. Bu değişkenin gerçeklenme
349          sebebi, dizin kaynaklarına yönlendirmeler için DAV yöntemlerini
350          kullanan Microsoft'un WebFolders yazılımındaki bir sorundur.</p>
351
352
353
354   <h3><a name="suppress-error-charset" id="suppress-error-charset"><code>suppress-error-charset</code></a></h3>
355
356
357    <p><em>2.0.54 sürümünden beri mevcuttur.</em></p>
358
359    <p>Apache bir isteğe bir yönlendirme ile yanıt verdiğinde istemci
360      yönlendirmeyi kendiliğinden yapmaz veya yapamazsa kullanıcıya yanıtla
361      birlikte gönderilen metin gösterilir. Apache normal olarak bu metni
362      ISO-8859-1 ile kodlar.</p>
363
364    <p>Ancak, yönlendirmenin yapıldığı sayfa farklı bir karakter kümesine
365      sahipse bazı tarayıcı sürümleri asıl sayfanın karakter kodlaması yerine
366      yönlendirmenin kodlamasını kullanmaya çalışırlar. Bu özellikle Yunanca
367      gibi dillerde hedef sayfanın hatalı yorumlanmasına yol açar.</p>
368
369    <p>Bu ortam değişkeninin atanması Apache’nin yönlendirme için karakter
370      kümesi belirtmemesini sağlamak suretiyle hatalı tarayıcıların hedef
371      sayfayı yanlış karakter kodlamasıyla yorumlamasını önler.</p>
372
373    <div class="warning">
374      <h3>Güvenlik Uyarısı</h3>
375
376      <p>Hata sayfalarının bir karakter kümesi belirtilmeksizin yollanması,
377        HTTP/1.1 belirtimine uymayan ve karakter kümesini içeriğe bakarak
378        tahmin etmeye çalışan tarayıcılarda (MSIE) karşı siteden betik
379        saldırısı yorumuna sebep olabilir.  Girdi verisindeki UTF-7 içerik
380        (istek betimleyici gibi) karşı siteden betik saldırılarını engellemek
381        için tasarlanmış normal önceleme mekanizmalarıyla öncelenmeyeceği için
382        böyle tarayıcılar UTF-7 karakter kodlaması kullanılarak kolayca
383        aldatılabilir.</p>
384    </div>
385
386
387
388   <h3><a name="proxy" id="proxy"><code>force-proxy-request-1.0</code>,
389    <code>proxy-nokeepalive</code>, <code>proxy-sendchunked</code> ve
390    <code>proxy-sendcl</code>, <code>proxy-chain-auth</code>,
391    <code>proxy-interim-response</code>, <code>proxy-initial-not-pooled</code>
392    </a></h3>
393
394   <p>Bu yönergeler <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> modülünün normal protokol
395    davranışını değiştirirler. Daha ayrıntılı bilgi için
396    <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> ve <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy_http.html">mod_proxy_http</a></code>
397    belgelerine bakınız.</p>
398
399
400  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
401<div class="section">
402<h2><a name="examples" id="examples">Örnekler</a></h2>
403
404
405    <h3><a name="fixheader" id="fixheader">Bozuk başlıkların CGI betiklerine aktarılması</a></h3>
406
407
408      <p>2.4 sürümünden itibaren, <code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code> modülü ve diğer
409        modüllerde HTTP başlıklarının ortam değişkenlerine dönüştürülmesi
410        bağlamında Apache daha seçici davranmaktadır. Önce HTTP başlığındaki
411        geçersiz karakterlerin tamamı altçizgilere dönüştürülür. Bu, başlık
412        zerki yoluyla yapılan karşı-site-betiklerini-çalıştırma saldırısını
413        önlemeye yöneliktir. (Bakınız: <a href="http://events.ccc.de/congress/2007/Fahrplan/events/2212.en.html">Unusual Web Bugs</a>, slide 19/20).</p>
414
415      <p>Bozuk başlıklar gönderdiği halde bunlara dokunulmamasını gerektiren
416        bir istemciniz varsa, <code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code> ve
417        <code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code> modüllerinin sunduğu yapıyı örnekteki gibi
418        kullanarak bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz:</p>
419
420      <pre class="prettyprint lang-config">#
421# Aşağıdaki satırlarla bir istemcinin gönderdiği bozuk
422# Accept_Encoding başlıklarının istenildiği gibi işlenmesi
423# sağlanabilir.
424#
425SetEnvIfNoCase ^Accept.Encoding$ ^(.*)$ fix_accept_encoding=$1
426RequestHeader set Accept-Encoding %{fix_accept_encoding}e env=fix_accept_encoding</pre>
427
428
429
430
431    <h3><a name="misbehaving" id="misbehaving">Protokolü yanlış yorumlayan tarayıcıların davranışlarının
432        değiştirilmesi</a></h3>
433
434
435        <p>Önceki sürümlerde bilinen istemci davranışlarına karşı önlem olarak
436          aşağıdaki satırların <code>httpd.conf</code> içinde bulunması
437          önerilirdi. Fakat, böyle tarayıcılar artık ortalıkta görünmediğinden
438          bu yapılandırmaya da artık gerek kalmamıştır.</p>
439
440        <pre class="prettyprint lang-config">#
441# Aşağıdaki yönergeler normal HTTP yanıt davranışını değiştirirler.
442# İlk yönerge Netscape 2.x ve kendini öyle gösteren tarayıcılar için
443# kalıcı bağlantıyı (keepalive) iptal eder. İkinci yönerge ise HTTP/1.1
444# protokolü bozuk olan ve 301/302 durum kodlu yönlendirme yanıtları
445# kullanıldığında kalıcı bağlantıları gerektiği gibi desteklemeyen
446# Microsoft Internet Explorer 4.0b2 içindir.
447#
448BrowserMatch "Mozilla/2" nokeepalive
449BrowserMatch "MSIE 4\.0b2;" nokeepalive downgrade-1.0 force-response-1.0
450
451#
452# Aşağıdaki yönergeler HTTP/1.0 yanıtlarından başkasına yabancı olan
453# tarayıcılara HTTP/1.1 yanıtlarının gönderilmesini iptal eder.
454#
455BrowserMatch "RealPlayer 4\.0" force-response-1.0
456BrowserMatch "Java/1\.0" force-response-1.0
457BrowserMatch "JDK/1\.0" force-response-1.0</pre>
458
459
460
461    <h3><a name="no-img-log" id="no-img-log">Resim isteklerinin erişim günlüğüne kaydedilmemesi</a></h3>
462
463
464        <p>Bu örnek resim isteklerinin erişim günlüğüne yazılmasını engeller.
465          Bu örnek değiştirilerek belli dizinlerin veya belli konaklardan
466          gelen isteklerin günlüğe kaydedilmesini engellemek amacıyla da
467          kullanılabilir.</p>
468
469        <pre class="prettyprint lang-config">SetEnvIf Request_URI \.gif image-request
470SetEnvIf Request_URI \.jpg image-request
471SetEnvIf Request_URI \.png image-request
472CustomLog "logs/access_log" common env=!image-request</pre>
473
474
475
476
477    <h3><a name="image-theft" id="image-theft">“Resim Hırsızlığı” için önlem alınması</a></h3>
478
479
480        <p>Bu örnekte sunucunuzda bulunmayan sayfalarda sunucunuzdaki
481          resimlerin kullanılmasının nasıl önleneceği gösterilmiştir. Bu
482          yapılandırma önerilmemekle birlikte nadir durumlarda işe yarar. Tüm
483          resimlerin <code>/siteler/resimler</code> dizini altında tutulduğu
484          varsayılmıştır.</p>
485
486        <pre class="prettyprint lang-config">SetEnvIf Referer "^http://www\.example\.com/" local_referal
487# Referrer bilgisi göndermeyen tarayıcılara izin verelim
488SetEnvIf Referer "^$" local_referal
489&lt;Directory "/siteler/resimler"&gt;
490  Require env local_referal
491&lt;/Directory&gt;</pre>
492
493
494        <p>Bu teknik hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için ServerWatch
495          üzerindeki  "<a href="http://www.serverwatch.com/tutorials/article.php/1132731">Diğer sitelerin sizin resimlerinizle donatılmasını engellemek</a>"
496          belgesine bakınız.</p>
497
498  </div></div>
499<div class="bottomlang">
500<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/env.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
501<a href="./fr/env.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
502<a href="./ja/env.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
503<a href="./ko/env.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
504<a href="./tr/env.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
505</div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorumlar</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Libera.chat, or sent to our <a href="https://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
506<script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
507var comments_shortname = 'httpd';
508var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/2.4/env.html';
509(function(w, d) {
510    if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
511        d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
512        var s = d.createElement('script');
513        s.type = 'text/javascript';
514        s.async = true;
515        s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
516        (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
517    }
518    else {
519        d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
520    }
521})(window, document);
522//--><!]]></script></div><div id="footer">
523<p class="apache">Copyright 2022 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
524<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
525if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
526    prettyPrint();
527}
528//--><!]]></script>
529</body></html>