1 //===-- RISCVExpandPseudoInsts.cpp - Expand pseudo instructions -----------===//
2 //
3 // Part of the LLVM Project, under the Apache License v2.0 with LLVM Exceptions.
4 // See https://llvm.org/LICENSE.txt for license information.
5 // SPDX-License-Identifier: Apache-2.0 WITH LLVM-exception
6 //
7 //===----------------------------------------------------------------------===//
8 //
9 // This file contains a pass that expands pseudo instructions into target
10 // instructions. This pass should be run after register allocation but before
11 // the post-regalloc scheduling pass.
12 //
13 //===----------------------------------------------------------------------===//
14 
15 #include "RISCV.h"
16 #include "RISCVInstrInfo.h"
17 #include "RISCVTargetMachine.h"
18 
19 #include "llvm/CodeGen/LivePhysRegs.h"
20 #include "llvm/CodeGen/MachineFunctionPass.h"
21 #include "llvm/CodeGen/MachineInstrBuilder.h"
22 
23 using namespace llvm;
24 
25 #define RISCV_EXPAND_PSEUDO_NAME "RISCV pseudo instruction expansion pass"
26 
27 namespace {
28 
29 class RISCVExpandPseudo : public MachineFunctionPass {
30 public:
31   const RISCVInstrInfo *TII;
32   static char ID;
33 
34   RISCVExpandPseudo() : MachineFunctionPass(ID) {
35     initializeRISCVExpandPseudoPass(*PassRegistry::getPassRegistry());
36   }
37 
38   bool runOnMachineFunction(MachineFunction &MF) override;
39 
40   StringRef getPassName() const override { return RISCV_EXPAND_PSEUDO_NAME; }
41 
42 private:
43   bool expandMBB(MachineBasicBlock &MBB);
44   bool expandMI(MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
45                 MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI);
46   bool expandAuipcInstPair(MachineBasicBlock &MBB,
47                            MachineBasicBlock::iterator MBBI,
48                            MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI,
49                            unsigned FlagsHi, unsigned SecondOpcode);
50   bool expandLoadLocalAddress(MachineBasicBlock &MBB,
51                               MachineBasicBlock::iterator MBBI,
52                               MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI);
53   bool expandLoadAddress(MachineBasicBlock &MBB,
54                          MachineBasicBlock::iterator MBBI,
55                          MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI);
56   bool expandLoadTLSIEAddress(MachineBasicBlock &MBB,
57                               MachineBasicBlock::iterator MBBI,
58                               MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI);
59   bool expandLoadTLSGDAddress(MachineBasicBlock &MBB,
60                               MachineBasicBlock::iterator MBBI,
61                               MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI);
62   bool expandVSetVL(MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI);
63   bool expandVMSET_VMCLR(MachineBasicBlock &MBB,
64                          MachineBasicBlock::iterator MBBI, unsigned Opcode);
65   bool expandVSPILL(MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI);
66   bool expandVRELOAD(MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI);
67 };
68 
69 char RISCVExpandPseudo::ID = 0;
70 
71 bool RISCVExpandPseudo::runOnMachineFunction(MachineFunction &MF) {
72   TII = static_cast<const RISCVInstrInfo *>(MF.getSubtarget().getInstrInfo());
73   bool Modified = false;
74   for (auto &MBB : MF)
75     Modified |= expandMBB(MBB);
76   return Modified;
77 }
78 
79 bool RISCVExpandPseudo::expandMBB(MachineBasicBlock &MBB) {
80   bool Modified = false;
81 
82   MachineBasicBlock::iterator MBBI = MBB.begin(), E = MBB.end();
83   while (MBBI != E) {
84     MachineBasicBlock::iterator NMBBI = std::next(MBBI);
85     Modified |= expandMI(MBB, MBBI, NMBBI);
86     MBBI = NMBBI;
87   }
88 
89   return Modified;
90 }
91 
92 bool RISCVExpandPseudo::expandMI(MachineBasicBlock &MBB,
93                                  MachineBasicBlock::iterator MBBI,
94                                  MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI) {
95   // RISCVInstrInfo::getInstSizeInBytes expects that the total size of the
96   // expanded instructions for each pseudo is correct in the Size field of the
97   // tablegen definition for the pseudo.
98   switch (MBBI->getOpcode()) {
99   case RISCV::PseudoLLA:
100     return expandLoadLocalAddress(MBB, MBBI, NextMBBI);
101   case RISCV::PseudoLA:
102     return expandLoadAddress(MBB, MBBI, NextMBBI);
103   case RISCV::PseudoLA_TLS_IE:
104     return expandLoadTLSIEAddress(MBB, MBBI, NextMBBI);
105   case RISCV::PseudoLA_TLS_GD:
106     return expandLoadTLSGDAddress(MBB, MBBI, NextMBBI);
107   case RISCV::PseudoVSETVLI:
108   case RISCV::PseudoVSETVLIX0:
109   case RISCV::PseudoVSETIVLI:
110     return expandVSetVL(MBB, MBBI);
111   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B1:
112   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B2:
113   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B4:
114   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B8:
115   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B16:
116   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B32:
117   case RISCV::PseudoVMCLR_M_B64:
118     // vmclr.m vd => vmxor.mm vd, vd, vd
119     return expandVMSET_VMCLR(MBB, MBBI, RISCV::VMXOR_MM);
120   case RISCV::PseudoVMSET_M_B1:
121   case RISCV::PseudoVMSET_M_B2:
122   case RISCV::PseudoVMSET_M_B4:
123   case RISCV::PseudoVMSET_M_B8:
124   case RISCV::PseudoVMSET_M_B16:
125   case RISCV::PseudoVMSET_M_B32:
126   case RISCV::PseudoVMSET_M_B64:
127     // vmset.m vd => vmxnor.mm vd, vd, vd
128     return expandVMSET_VMCLR(MBB, MBBI, RISCV::VMXNOR_MM);
129   case RISCV::PseudoVSPILL2_M1:
130   case RISCV::PseudoVSPILL2_M2:
131   case RISCV::PseudoVSPILL2_M4:
132   case RISCV::PseudoVSPILL3_M1:
133   case RISCV::PseudoVSPILL3_M2:
134   case RISCV::PseudoVSPILL4_M1:
135   case RISCV::PseudoVSPILL4_M2:
136   case RISCV::PseudoVSPILL5_M1:
137   case RISCV::PseudoVSPILL6_M1:
138   case RISCV::PseudoVSPILL7_M1:
139   case RISCV::PseudoVSPILL8_M1:
140     return expandVSPILL(MBB, MBBI);
141   case RISCV::PseudoVRELOAD2_M1:
142   case RISCV::PseudoVRELOAD2_M2:
143   case RISCV::PseudoVRELOAD2_M4:
144   case RISCV::PseudoVRELOAD3_M1:
145   case RISCV::PseudoVRELOAD3_M2:
146   case RISCV::PseudoVRELOAD4_M1:
147   case RISCV::PseudoVRELOAD4_M2:
148   case RISCV::PseudoVRELOAD5_M1:
149   case RISCV::PseudoVRELOAD6_M1:
150   case RISCV::PseudoVRELOAD7_M1:
151   case RISCV::PseudoVRELOAD8_M1:
152     return expandVRELOAD(MBB, MBBI);
153   }
154 
155   return false;
156 }
157 
158 bool RISCVExpandPseudo::expandAuipcInstPair(
159     MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
160     MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI, unsigned FlagsHi,
161     unsigned SecondOpcode) {
162   MachineFunction *MF = MBB.getParent();
163   MachineInstr &MI = *MBBI;
164   DebugLoc DL = MI.getDebugLoc();
165 
166   Register DestReg = MI.getOperand(0).getReg();
167   const MachineOperand &Symbol = MI.getOperand(1);
168 
169   MachineBasicBlock *NewMBB = MF->CreateMachineBasicBlock(MBB.getBasicBlock());
170 
171   // Tell AsmPrinter that we unconditionally want the symbol of this label to be
172   // emitted.
173   NewMBB->setLabelMustBeEmitted();
174 
175   MF->insert(++MBB.getIterator(), NewMBB);
176 
177   BuildMI(NewMBB, DL, TII->get(RISCV::AUIPC), DestReg)
178       .addDisp(Symbol, 0, FlagsHi);
179   BuildMI(NewMBB, DL, TII->get(SecondOpcode), DestReg)
180       .addReg(DestReg)
181       .addMBB(NewMBB, RISCVII::MO_PCREL_LO);
182 
183   // Move all the rest of the instructions to NewMBB.
184   NewMBB->splice(NewMBB->end(), &MBB, std::next(MBBI), MBB.end());
185   // Update machine-CFG edges.
186   NewMBB->transferSuccessorsAndUpdatePHIs(&MBB);
187   // Make the original basic block fall-through to the new.
188   MBB.addSuccessor(NewMBB);
189 
190   // Make sure live-ins are correctly attached to this new basic block.
191   LivePhysRegs LiveRegs;
192   computeAndAddLiveIns(LiveRegs, *NewMBB);
193 
194   NextMBBI = MBB.end();
195   MI.eraseFromParent();
196   return true;
197 }
198 
199 bool RISCVExpandPseudo::expandLoadLocalAddress(
200     MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
201     MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI) {
202   return expandAuipcInstPair(MBB, MBBI, NextMBBI, RISCVII::MO_PCREL_HI,
203                              RISCV::ADDI);
204 }
205 
206 bool RISCVExpandPseudo::expandLoadAddress(
207     MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
208     MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI) {
209   MachineFunction *MF = MBB.getParent();
210 
211   unsigned SecondOpcode;
212   unsigned FlagsHi;
213   if (MF->getTarget().isPositionIndependent()) {
214     const auto &STI = MF->getSubtarget<RISCVSubtarget>();
215     SecondOpcode = STI.is64Bit() ? RISCV::LD : RISCV::LW;
216     FlagsHi = RISCVII::MO_GOT_HI;
217   } else {
218     SecondOpcode = RISCV::ADDI;
219     FlagsHi = RISCVII::MO_PCREL_HI;
220   }
221   return expandAuipcInstPair(MBB, MBBI, NextMBBI, FlagsHi, SecondOpcode);
222 }
223 
224 bool RISCVExpandPseudo::expandLoadTLSIEAddress(
225     MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
226     MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI) {
227   MachineFunction *MF = MBB.getParent();
228 
229   const auto &STI = MF->getSubtarget<RISCVSubtarget>();
230   unsigned SecondOpcode = STI.is64Bit() ? RISCV::LD : RISCV::LW;
231   return expandAuipcInstPair(MBB, MBBI, NextMBBI, RISCVII::MO_TLS_GOT_HI,
232                              SecondOpcode);
233 }
234 
235 bool RISCVExpandPseudo::expandLoadTLSGDAddress(
236     MachineBasicBlock &MBB, MachineBasicBlock::iterator MBBI,
237     MachineBasicBlock::iterator &NextMBBI) {
238   return expandAuipcInstPair(MBB, MBBI, NextMBBI, RISCVII::MO_TLS_GD_HI,
239                              RISCV::ADDI);
240 }
241 
242 bool RISCVExpandPseudo::expandVSetVL(MachineBasicBlock &MBB,
243                                      MachineBasicBlock::iterator MBBI) {
244   assert(MBBI->getNumExplicitOperands() == 3 && MBBI->getNumOperands() >= 5 &&
245          "Unexpected instruction format");
246 
247   DebugLoc DL = MBBI->getDebugLoc();
248 
249   assert((MBBI->getOpcode() == RISCV::PseudoVSETVLI ||
250           MBBI->getOpcode() == RISCV::PseudoVSETVLIX0 ||
251           MBBI->getOpcode() == RISCV::PseudoVSETIVLI) &&
252          "Unexpected pseudo instruction");
253   unsigned Opcode;
254   if (MBBI->getOpcode() == RISCV::PseudoVSETIVLI)
255     Opcode = RISCV::VSETIVLI;
256   else
257     Opcode = RISCV::VSETVLI;
258   const MCInstrDesc &Desc = TII->get(Opcode);
259   assert(Desc.getNumOperands() == 3 && "Unexpected instruction format");
260 
261   Register DstReg = MBBI->getOperand(0).getReg();
262   bool DstIsDead = MBBI->getOperand(0).isDead();
263   BuildMI(MBB, MBBI, DL, Desc)
264       .addReg(DstReg, RegState::Define | getDeadRegState(DstIsDead))
265       .add(MBBI->getOperand(1))  // VL
266       .add(MBBI->getOperand(2)); // VType
267 
268   MBBI->eraseFromParent(); // The pseudo instruction is gone now.
269   return true;
270 }
271 
272 bool RISCVExpandPseudo::expandVMSET_VMCLR(MachineBasicBlock &MBB,
273                                           MachineBasicBlock::iterator MBBI,
274                                           unsigned Opcode) {
275   DebugLoc DL = MBBI->getDebugLoc();
276   Register DstReg = MBBI->getOperand(0).getReg();
277   const MCInstrDesc &Desc = TII->get(Opcode);
278   BuildMI(MBB, MBBI, DL, Desc, DstReg)
279       .addReg(DstReg, RegState::Undef)
280       .addReg(DstReg, RegState::Undef);
281   MBBI->eraseFromParent(); // The pseudo instruction is gone now.
282   return true;
283 }
284 
285 bool RISCVExpandPseudo::expandVSPILL(MachineBasicBlock &MBB,
286                                      MachineBasicBlock::iterator MBBI) {
287   const TargetRegisterInfo *TRI =
288       MBB.getParent()->getSubtarget().getRegisterInfo();
289   DebugLoc DL = MBBI->getDebugLoc();
290   Register SrcReg = MBBI->getOperand(0).getReg();
291   Register Base = MBBI->getOperand(1).getReg();
292   Register VL = MBBI->getOperand(2).getReg();
293   auto ZvlssegInfo = RISCV::isRVVSpillForZvlsseg(MBBI->getOpcode());
294   if (!ZvlssegInfo)
295     return false;
296   unsigned NF = ZvlssegInfo->first;
297   unsigned LMUL = ZvlssegInfo->second;
298   assert(NF * LMUL <= 8 && "Invalid NF/LMUL combinations.");
299   unsigned Opcode = RISCV::VS1R_V;
300   unsigned SubRegIdx = RISCV::sub_vrm1_0;
301   static_assert(RISCV::sub_vrm1_7 == RISCV::sub_vrm1_0 + 7,
302                 "Unexpected subreg numbering");
303   if (LMUL == 2) {
304     Opcode = RISCV::VS2R_V;
305     SubRegIdx = RISCV::sub_vrm2_0;
306     static_assert(RISCV::sub_vrm2_3 == RISCV::sub_vrm2_0 + 3,
307                   "Unexpected subreg numbering");
308   } else if (LMUL == 4) {
309     Opcode = RISCV::VS4R_V;
310     SubRegIdx = RISCV::sub_vrm4_0;
311     static_assert(RISCV::sub_vrm4_1 == RISCV::sub_vrm4_0 + 1,
312                   "Unexpected subreg numbering");
313   } else
314     assert(LMUL == 1 && "LMUL must be 1, 2, or 4.");
315 
316   for (unsigned I = 0; I < NF; ++I) {
317     // Adding implicit-use of super register to describe we are using part of
318     // super register, that prevents machine verifier complaining when part of
319     // subreg is undef, see comment in MachineVerifier::checkLiveness for more
320     // detail.
321     BuildMI(MBB, MBBI, DL, TII->get(Opcode))
322         .addReg(TRI->getSubReg(SrcReg, SubRegIdx + I))
323         .addReg(Base)
324         .addMemOperand(*(MBBI->memoperands_begin()))
325         .addReg(SrcReg, RegState::Implicit);
326     if (I != NF - 1)
327       BuildMI(MBB, MBBI, DL, TII->get(RISCV::ADD), Base)
328           .addReg(Base)
329           .addReg(VL);
330   }
331   MBBI->eraseFromParent();
332   return true;
333 }
334 
335 bool RISCVExpandPseudo::expandVRELOAD(MachineBasicBlock &MBB,
336                                       MachineBasicBlock::iterator MBBI) {
337   const TargetRegisterInfo *TRI =
338       MBB.getParent()->getSubtarget().getRegisterInfo();
339   DebugLoc DL = MBBI->getDebugLoc();
340   Register DestReg = MBBI->getOperand(0).getReg();
341   Register Base = MBBI->getOperand(1).getReg();
342   Register VL = MBBI->getOperand(2).getReg();
343   auto ZvlssegInfo = RISCV::isRVVSpillForZvlsseg(MBBI->getOpcode());
344   if (!ZvlssegInfo)
345     return false;
346   unsigned NF = ZvlssegInfo->first;
347   unsigned LMUL = ZvlssegInfo->second;
348   assert(NF * LMUL <= 8 && "Invalid NF/LMUL combinations.");
349   unsigned Opcode = RISCV::VL1RE8_V;
350   unsigned SubRegIdx = RISCV::sub_vrm1_0;
351   static_assert(RISCV::sub_vrm1_7 == RISCV::sub_vrm1_0 + 7,
352                 "Unexpected subreg numbering");
353   if (LMUL == 2) {
354     Opcode = RISCV::VL2RE8_V;
355     SubRegIdx = RISCV::sub_vrm2_0;
356     static_assert(RISCV::sub_vrm2_3 == RISCV::sub_vrm2_0 + 3,
357                   "Unexpected subreg numbering");
358   } else if (LMUL == 4) {
359     Opcode = RISCV::VL4RE8_V;
360     SubRegIdx = RISCV::sub_vrm4_0;
361     static_assert(RISCV::sub_vrm4_1 == RISCV::sub_vrm4_0 + 1,
362                   "Unexpected subreg numbering");
363   } else
364     assert(LMUL == 1 && "LMUL must be 1, 2, or 4.");
365 
366   for (unsigned I = 0; I < NF; ++I) {
367     BuildMI(MBB, MBBI, DL, TII->get(Opcode),
368             TRI->getSubReg(DestReg, SubRegIdx + I))
369         .addReg(Base)
370         .addMemOperand(*(MBBI->memoperands_begin()));
371     if (I != NF - 1)
372       BuildMI(MBB, MBBI, DL, TII->get(RISCV::ADD), Base)
373           .addReg(Base)
374           .addReg(VL);
375   }
376   MBBI->eraseFromParent();
377   return true;
378 }
379 
380 } // end of anonymous namespace
381 
382 INITIALIZE_PASS(RISCVExpandPseudo, "riscv-expand-pseudo",
383                 RISCV_EXPAND_PSEUDO_NAME, false, false)
384 namespace llvm {
385 
386 FunctionPass *createRISCVExpandPseudoPass() { return new RISCVExpandPseudo(); }
387 
388 } // end of namespace llvm
389