1<h1>Grego (Almagest)</h1> 2 3<p>Esta antiga cultura ceo grega está baseada no Almagest, unha recompilación 4de coñecementos astronómicos de antigos astrónomos que inclúe resultados de 5observacións e astronomía matemática. Xuntado por Claudio Ptolomeo, 6utilizando observacións máis antigas e propias, foi escrito en grego, 7publicado no século II e mantívose como a principal obra astronómica durante 8os 1500 anos seguintes. Orixinalmente foi escrito co título <i>Mathematike 9Syntaxis</i>, en grego antigo. O nome <i>Almagest</i>, que significa "O 10[libro] máis grande", desenvolveuse a partir de traducións árabes. Para 11crear esta cultura do ceo empregamos a tradución ó inglés de Toomer (1984), 12reelaborámola nalgúns detalles (por exemplo, usando traducións máis literais 13do grego en lugar de termos latinos que son comúns hoxe en día) e fixemos 14uso de táboas lexibles por ordenador preparadas por Ernie Wright .</p> 15 16<p>O Almagest consta de 13 seccións, chamadas libros. No sétimo e oitavo libros 17Ptolomeo enumerou un total de 1022 estrelas en 48 constelacións (entre as 18que se atopan preto de cinco obxectos estelares como cúmulos de estrelas 19globulares). É unha táboa de coordenadas das estrelas cunha descrición da 20súa posición na constelación (como "estrela no cóbado de X, lonxitude, 21latitude, magnitude"). En canto á precesión, Ptolomeo usou coordenadas 22eclípticas. Como un dos primeiros do seu tempo, Ptolomeo incluíu a 23magnitude, unha escala cuantitativa de brillo estelar, probablemente 24adoptada a partir de Hipparchus (o que non é seguro porque non se conserva o 25catálogo de Hipparchus). A escala comeza coa estrela máis brillante coa 26magnitude de 1, baixando ata a magnitude de 6, para as estrelas máis débiles 27que sexan visibles.</p> 28 29<p>Para o cálculo das posicións dos planetas Ptolomeo usou un modelo 30xeocéntrico (o que se permite porque o observador sempre está na Terra) e, 31polo tanto, contribuíu á crenza científica de que o modelo heliocéntrico de 32Aristarco non era necesario. Non obstante, para o catálogo de estrelas de 33<i>Almagest</i> isto non importa en absoluto porque un catálogo de estrelas 34sempre representa unha especie de inventario dos puntos fixos no ceo e o 35obxectivo proclamado do catálogo de Ptolomeo é proporcionar unha listaxe 36para facer un globo celeste ( véxase Alm., VIII, 3). Sendo consciente da 37precesión quere facilitar o negocio dos futuros globos mediante as 38coordenadas eclípticas: A precesión, como é coñecida por Ptolemeo, cambia 39todas as estrelas paralelas á eclíptica, polo tanto, as actualizacións á 40época do respectivo globo poderían aplicarse mediante unha simple 41substracción do valor para lonxitude eclíptica.</p> 42 43<h2>Como se fixo esta cultura do ceo</h2> 44 45<h3>Nomes de estrelas</h3> 46 47De máis de 1.000 estrelas, Ptolomeo menciona o nome propio de tan só 15. O 48resto identifícanse mediante descricións bastante longas como "A estrela no 49extremo da cola" para a Polaris. Para evitar amosar descricións tan longas 50na pantalla en Stellarium, fixemos etiquetas curtas para todas as estrelas 51do Almagest baseadas na constelación e na orde na que aparecen no 52catálogo. Por exemplo, a Polaris recibe a denominación "UMi 1" porque é a 53primeira estrela da constelación de Osa Menor (UMi). Podes ver na táboa 54seguinte a correspondencia entre as constelacións de Ptolomeo e as 55abreviaturas da IAU. Ademais, onde Ptolomeo describe unha estrela como fóra 56da figura, usamos letras minúsculas na etiqueta correspondente. Para ver a 57descrición longa dunha estrela determinada, os usuarios deberían habilitar 58"Usar nomes adicionais de estrelas" na configuración "Ver [F4] / Ceo" e 59facer clic na estrela. A longa descrición amosarase na parte superior da 60pantalla. 61 62<h3>Liñas das constelacións</h3> 63 64<p>O proceso resúmese aquí co exemplo de Corvus:</p> 65 66<p>Na costelación de Corvus, α Crv é a estrena na "cabeza do 67corvo". Conéctase coa "estrela no pescozo", ε Crv. 68Esta está conectada coa "estrela no peito" ζ Crv. A partir 69de aquí dúas liñas se dirixen ás puntas das ás. γ Crv é a estrela na 70parte dianteira e δ Crv a estrela na á traseira. Dende a estrela no 71peito outra liña vai ata o"pé do corvo", a estrela β Crv.</p> 72 73<p><img width="800" src="corvus_s.png" /></p> 74 75<p>Despois de identificar as estrelas en función das súas coordenadas e nomes, 76reconectamos as estrelas segundo as descricións na táboa presentada no 77<i>Almagest</i>.</p> 78 79<p>Os nomes de estrelas e de obxectos do ceo profundo só dependen do 80Almagest. Por exemplo, Ptolomeo usa o nome "λαμπ 81α δ&# 943;ας (A que é coma un facho) " para 82Aldebarán no seu outro traballo, o Tetrabiblos, pero isto non está 83implementado nesta cultura do ceo porque non aparece no Almagest.</p> 84 85<p>A seguinte táboa mostra o nome da constelación orixinal en grego e a súa 86tradución en galego (columnas 2 e 3) e indica as nosas incertezas na 87reconstrución (columna 6).</p> 88 89<table class="nomenclature"> 90<tr valign="top"> 91 <td><b>Abreviatura</b></td> 92 <td><b>Nome orixinal</b></td> 93 <td><b>Tradución</b> (directa)</td> 94 <td><b>Nome latino IAU</b></td> 95 <td><b>consellos para a constelación</b></td> 96 <td><b>liberdade da arte</b></td> 97</tr> 98<tr valign="top"> 99 <td><notr>UMi</notr></td> 100 <td><notr>Μικρή ʾˊΑρκτος</notr></td> 101 <td>Pequena Osa</td> 102 <td><notr>Ursa Minor</notr></td> 103 <td>como a constelacion IAU</td> 104 <td></td> 105</tr> 106<tr valign="top"> 107 <td><notr>UMa</notr></td> 108 <td><notr>Μεγαλή ʾˊΑρκτος</notr></td> 109 <td>Gran Osa</td> 110 <td><notr>Ursa Major</notr></td> 111 <td>como a constelacion IAU</td> 112 <td></td> 113</tr> 114<tr valign="top"> 115 <td><notr>Dra</notr></td> 116 <td><notr>Δράκων</notr></td> 117 <td>Dragón</td> 118 <td><notr>Draco</notr></td> 119 <td>todos os triángulos ou cadrados son vértebras ou partes do corpo; a liña da 120cabeza é a lingua</td> 121 <td></td> 122</tr> 123 <tr valign="top"> 124 <td><notr>Cep</notr></td> 125 <td><notr>Κηφεύς</notr></td> 126 <td>Cefeo</td> 127 <td><notr>Cepheus</notr></td> 128 <td>Rei, ó revés </td> 129 <td>tres estrelas de cabeza son a tiara; vese como parte do cinto, aínda que 130Almagest di que está debaixo do cinto</td> 131</tr> 132<tr valign="top"> 133 <td><notr>Boo</notr></td> 134 <td><notr>Βοώτης</notr></td> 135 <td>Arado</td> 136 <td><notr>Boötes</notr></td> 137 <td>ten na man roupa de pastor (ω)</td> 138 <td>a estrela HIP 72582engadiuse como estrela do pescozo</td> 139</tr> 140<tr valign="top"> 141 <td><notr>CrB</notr></td> 142 <td><notr>Στέφανος</notr></td> 143 <td>Coroa</td> 144 <td><notr>Corona Borealis</notr></td> 145 <td>como a constelación da IAU; sen detalles para as liñas de texto</td> 146 <td></td> 147</tr> 148<tr valign="top"> 149 <td><notr>Her</notr></td> 150 <td><notr>ʿΕνγόνασιν</notr></td> 151 <td>Axeonllado</td> 152 <td><notr>Hercules</notr></td> 153 <td>unha das estrelas do pé é a parte superior do persoal de Bootes</td> 154 <td>a estrela HIP 82764 engadiuse como estrela do pescozo</td> 155</tr> 156<tr valign="top"> 157 <td><notr>Lyr</notr></td> 158 <td><notr>Λύρα</notr></td> 159 <td>Lira</td> 160 <td><notr>Lyra</notr></td> 161 <td></td> 162 <td></td> 163</tr> 164<tr valign="top"> 165 <td><notr>Cyg</notr></td> 166 <td><notr>ʾˊΟρνις</notr></td> 167 <td>Paxaro</td> 168 <td><notr>Cygnus</notr></td> 169 <td>cisne con patas</td> 170 <td>Puntas das ás conectadas coa cola</td> 171</tr> 172<tr valign="top"> 173 <td><notr>Cas</notr></td> 174 <td><notr>Κασσιέπεια</notr></td> 175 <td>Casiopea</td> 176 <td><notr>Cassiopeia</notr></td> 177 <td>Raíña sentada no trono</td> 178 <td>para evitar confusións non debuxamos o trono</td> 179</tr> 180<tr valign="top"> 181 <td><notr>Per</notr></td> 182 <td><notr>Περσεύς</notr></td> 183 <td>Perseus</td> 184 <td><notr>Perseus</notr></td> 185 <td>Cúmulo de estrelas dobres NGC 869 e NGC 884 como obxecto do ceo profundo: 186unha das estrelas do cúmulo empregouse para o debuxo</td> 187 <td>engádese unha estrela da Cabeza da Gorgona para que a cabeza pareza máis 188esférica</td> 189</tr> 190<tr valign="top"> 191 <td><notr>Aur</notr></td> 192 <td><notr>ʿΗνίοχος</notr></td> 193 <td>Auriga</td> 194 <td><notr>Auriga</notr></td> 195 <td>leva roupa longa; prenda limitada por ombreiros e basta</td> 196 <td>o Aur engadido como estrela do pescozo; 1 Aur engadido como estrela da basta</td> 197</tr> 198<tr valign="top"> 199 <td><notr>Oph</notr></td> 200 <td><notr>ʾΟφιούχος</notr></td> 201 <td>Portador da serpe</td> 202 <td><notr>Ophiuchus</notr></td> 203 <td>ten unha serpe na man</td> 204 <td>engadeuse unha estrela para formar o pescozo</td> 205</tr> 206<tr valign="top"> 207 <td><notr>Ser</notr></td> 208 <td><notr>ʾˊΟφις</notr></td> 209 <td>Serpe</td> 210 <td><notr>Serpens</notr></td> 211 <td>dúas partes separadas da serpe (cabeza e cola); o cadrado é a cabeza</td> 212 <td></td> 213</tr> 214<tr valign="top"> 215 <td><notr>Sge</notr></td> 216 <td><notr>ʾΟιστός</notr></td> 217 <td>Frecha</td> 218 <td><notr>Sagitta</notr></td> 219 <td>Como constelación IAU, η falta Sge </td> 220 <td></td> 221</tr> 222<tr valign="top"> 223 <td><notr>Aql</notr></td> 224 <td><notr>ʾΑετός</notr></td> 225 <td>Aguia</td> 226 <td><notr>Aquila</notr></td> 227 <td>τ Aql como estrela da cabeza, β coma o pescozo neck, Altair está 228entre os ombreiros, γ e μ son os ombreiros</td> 229 <td></td> 230</tr> 231<tr valign="top"> 232 <td><notr>Del</notr></td> 233 <td><notr>Δελφίς</notr></td> 234 <td>Golfiño</td> 235 <td><notr>Delphinus</notr></td> 236 <td></td> 237 <td>forma refinada</td> 238</tr> 239<tr valign="top"> 240 <td><notr>Equ</notr></td> 241 <td><notr>Προτομή</notr></td> 242 <td>Busto [dun cabalo]</td> 243 <td><notr>Equuleus</notr></td> 244 <td></td> 245 <td></td> 246</tr> 247<tr valign="top"> 248 <td><notr>Peg</notr></td> 249 <td><notr>ʿˊΙππος</notr></td> 250 <td>Cabalo</td> 251 <td><notr>Pegasus</notr></td> 252 <td>con melena e unha á</td> 253 <td></td> 254</tr> 255<tr valign="top"> 256 <td><notr>And</notr></td> 257 <td><notr>ʾΑνδρομέδα</notr></td> 258 <td>Andromeda</td> 259 <td class='latin'><notr>Andromeda</notr></td> 260 <td>vestido e cinturón</td> 261 <td></td> 262</tr> 263<tr valign="top"> 264 <td><notr>Tri</notr></td> 265 <td><notr>Τρίγωνος</notr></td> 266 <td>Triángulo</td> 267 <td><notr>Triangulum</notr></td> 268 <td>catro estrelas  a estrela central dun lado</td> 269 <td></td> 270</tr> 271<tr valign="top"> 272 <td><notr>Ari</notr></td> 273 <td><notr>Κριός</notr></td> 274 <td>Carneiro</td> 275 <td><notr>Aries</notr></td> 276 <td>cabeza ladeada; só un corno</td> 277 <td></td> 278</tr> 279<tr valign="top"> 280 <td><notr>Tau</notr></td> 281 <td><notr>Ταυ̃ρος</notr></td> 282 <td>Touro</td> 283 <td><notr>Taurus</notr></td> 284 <td>medio corpo, só dúas patas visibles; dirección de visión cara ó observador</td> 285 <td></td> 286</tr> 287<tr valign="top"> 288 <td><notr>Gem</notr></td> 289 <td><notr>Δίδυμοι</notr></td> 290 <td>Xemelgos</td> 291 <td><notr>Gemini</notr></td> 292 <td>unha estrela en común; tocándose entre si coas mans</td> 293 <td></td> 294</tr> 295<tr valign="top"> 296 <td><notr>Cnc</notr></td> 297 <td><notr>Καρκίνος</notr></td> 298 <td>Cangrexo</td> 299 <td><notr>Cancer</notr></td> 300 <td>corpo cadrado</td> 301 <td></td> 302</tr> 303<tr valign="top"> 304 <td><notr>Leo</notr></td> 305 <td><notr>Λέων</notr></td> 306 <td>León</td> 307 <td><notr>Leo</notr></td> 308 <td>abre a mandíbula</td> 309 <td></td> 310</tr> 311<tr valign="top"> 312 <td><notr>Vir</notr></td> 313 <td><notr>Παρθένος</notr></td> 314 <td>Virxe</td> 315 <td><notr>Virgo</notr></td> 316 <td>sen cabeza separada</td> 317 <td>engadíronse estrelas máis febles para debuxar as ás</td> 318</tr> 319<tr valign="top"> 320 <td><notr>Lib</notr></td> 321 <td><notr>Χηλαί</notr></td> 322 <td>Poutas [de Escorpión]</td> 323 <td><notr>Libra</notr></td> 324 <td>Ptolomeo usa sempre o termo "pouta", nunca "balanza"</td> 325 <td></td> 326</tr> 327<tr valign="top"> 328 <td><notr>Sco</notr></td> 329 <td><notr>Σκορπίος</notr></td> 330 <td>Escorpión</td> 331 <td><notr>Scorpius</notr></td> 332 <td></td> 333 <td>engadíronse brazos arredor da cabeza: ν e ρ</td> 334</tr> 335<tr valign="top"> 336 <td><notr>Sgr</notr></td> 337 <td><notr>Τοξότης</notr></td> 338 <td>Arqueiro</td> 339 <td><notr>Sagittarius</notr></td> 340 <td>un centauro con arco e unha capa detrás</td> 341 <td>incluímos moitas estrelas débiles na nosa figura para que a imaxe fose 342clara.</td> 343</tr> 344<tr valign="top"> 345 <td><notr>Cap</notr></td> 346 <td><notr>Αίγόκερος</notr></td> 347 <td>O que ten un corno de cabra</td> 348 <td><notr>Capricornus</notr></td> 349 <td>cola de peixe; dúas pernas visibles</td> 350 <td></td> 351</tr> 352<tr valign="top"> 353 <td><notr>Aqr</notr></td> 354 <td><notr>ʿΥδροχόος</notr></td> 355 <td>Augador</td> 356 <td><notr>Aquarius</notr></td> 357 <td>auga verténdose da xarra</td> 358 <td></td> 359</tr> 360<tr valign="top"> 361 <td><notr>Psc</notr></td> 362 <td><notr>ʾΙχθύες</notr></td> 363 <td>[2] Peixe</td> 364 <td><notr>Pisces</notr></td> 365 <td></td> 366 <td>peixe do norte: 68(h), 67(k), e 65(i) descríbese como cabeza en Almagest 367pero tómanse como aleta porque a boca debería estar en g e τ Psc. Outro 368cambio adicional é a aleta de cola, estendida a ρ</td> 369</tr> 370<tr valign="top"> 371 <td><notr>Cet</notr></td> 372 <td><notr>Κη̃τος</notr></td> 373 <td>Balea</td> 374 <td><notr>Cetus</notr></td> 375 <td></td> 376 <td>O corpo non pasa pola estrela τ, senón pola estrela υ</td> 377</tr> 378<tr valign="top"> 379 <td><notr>Ori</notr></td> 380 <td><notr>ʾΩρίων</notr></td> 381 <td>Orion</td> 382 <td class='latin'><notr>Orion</notr></td> 383 <td></td> 384 <td>A "cabeza" está etiquetada como "nebulosa", o que significa que Ptolomeo 385interpretou φ<sub>1</sub>, φ<sub>2</sub>, e λ xunto con 386estrelas máis débiles entre elas como "cúmulo" (ou asociación máis estendida 387que a moderna & quot; & lambda; Ori Assoc. & quot;). A cabeza xa non ten 388conexión directa coas estrelas do ombreiro, senón conexión cunha estrela 389entre as estrelas dos ombreiros.</td> 390</tr> 391<tr valign="top"> 392 <td><notr>Eri</notr></td> 393 <td><notr>Ποταμοός</notr></td> 394 <td>Río [sen nome]</td> 395 <td><notr>Eridanus</notr></td> 396 <td>Como a constelación da IAU, pero máis curta</td> 397 <td></td> 398</tr> 399<tr valign="top"> 400 <td><notr>Lep</notr></td> 401 <td><notr>Λαγω̃ς</notr></td> 402 <td>Lebre</td> 403 <td><notr>Lepus</notr></td> 404 <td></td> 405 <td>colleu as "4 estrelas sobre a orella" como orella</td> 406</tr> 407<tr valign="top"> 408 <td><notr>CMa</notr></td> 409 <td><notr>Κύων</notr></td> 410 <td>Can</td> 411 <td><notr>Canis Major</notr></td> 412 <td></td> 413 <td></td> 414</tr> 415<tr valign="top"> 416 <td><notr>CMi</notr></td> 417 <td><notr>Προκύων</notr></td> 418 <td>O que está antes do Can</td> 419 <td><notr>Canis Minor</notr></td> 420 <td></td> 421 <td>No Almagest, o nome da constelación é "O que está antes do Can" ou 422"O anunciador de Sirius" como di Toomer. Porén, a β CMi 423chámaselle "o pescozo" (descoñécese de quen). Debuxamos un pequeno 424can con γ e ε como cabeza; α, β, η e HIP36889 425como corpo; as patas dianteiras con HIP 35509 e HIP 35614; as patas 426traseiras con δ<sub>2</sub> e δ<sub>3</sub>; o rabo con HIP 42737634</td> 428</tr> 429<tr valign="top"> 430 <td><notr>Arg</notr></td> 431 <td><notr>ʾΑργω</notr></td> 432 <td>Barco "Argo"</td> 433 <td><notr>Argo</notr></td> 434 <td>menor cá suma de constelacións IAU Pup+Pyx+Car+Vel</td> 435 <td>Hai moitas estrelas non integradas na constelación, para crear unha forma 436parecida a un barco; en moitas representacións (incluído o antigo globo de 437Farnese), só se debuxa a metade dun barco.</td> 438</tr> 439<tr valign="top"> 440 <td><notr>Hya</notr></td> 441 <td><notr>ʿˊΥδρος</notr></td> 442 <td>Serpe de Auga</td> 443 <td><notr>Hydra</notr></td> 444 <td>como a constelacion IAU</td> 445 <td></td> 446</tr> 447<tr valign="top"> 448 <td><notr>Crt</notr></td> 449 <td><notr>Κρατ̀ηρ</notr></td> 450 <td>Krater [vaixel]</td> 451 <td><notr>Crater</notr></td> 452 <td></td> 453 <td>un Krater é un recipiente especial para a mestura de viño grego que semella 454unha ánfora ou un xarrón: <a 455href="https://en.wikipedia.org/wiki/Krater">https://en.wikipedia.org/wiki/Krater</a> 456Ptolomeo describe só unha estrela no fondo (α Crt) e dúas manshandles 457(η, θ Crt)</td> 458</tr> 459<tr valign="top"> 460 <td><notr>Crv</notr></td> 461 <td><notr>Κóραξ</notr></td> 462 <td>Corvo</td> 463 <td><notr>Corvus</notr></td> 464 <td>como a constelacion IAU</td> 465 <td></td> 466</tr> 467<tr valign="top"> 468 <td><notr>Cen</notr></td> 469 <td><notr>Κένταυρος</notr></td> 470 <td>Centauro</td> 471 <td><notr>Centaurus</notr></td> 472 <td></td> 473 <td>desviación da descrición: HIP 65373 no canto de ω Cen (cúmulo) tomado 474como estrela das costas. ‘Thyrsus‘ non debuxado (para evitar 475confusións), engadiuse un brazo cara atrás.</td> 476</tr> 477<tr valign="top"> 478 <td><notr>Lup</notr></td> 479 <td><notr>Θηρίον</notr></td> 480 <td>Lobo</td> 481 <td><notr>Lupus</notr></td> 482 <td></td> 483 <td>β descrita como ‘Extremo da pata traseira‘ -> tomouse como 484estrela na barriga; τ<sub>1</sub> pata traseira Χ retirada da 485cabeza, porque se non rompe a forma; HIP 73493 tomouse como pata dianteira</td> 486</tr> 487<tr valign="top"> 488 <td><notr>Ara</notr></td> 489 <td><notr>Θυμιατήριον</notr></td> 490 <td>Altar</td> 491 <td><notr>Ara</notr></td> 492 <td>como a constelacion IAU</td> 493 <td></td> 494</tr> 495<tr valign="top"> 496 <td><notr>CrA</notr></td> 497 <td><notr>Στέφανος Νότιος</notr></td> 498 <td>Coroa do Sur</td> 499 <td><notr>Corona Australis</notr></td> 500 <td>como a constelación IAU; a única incerteza prodúcese con estrelas que só 501teñen número BSC en Almagest, porque estas non se identifican claramente en 502Stellarium</td> 503 <td></td> 504</tr> 505<tr valign="top"> 506 <td><notr>PsA</notr></td> 507 <td><notr>Νότιος ʾΙχθύς</notr></td> 508 <td>Peixe do Sur</td> 509 <td><notr>Piscis Austrinus</notr></td> 510 <td>o peixe está deitado sobre o lombo</td> 511 <td>engadimos algunhas estrelas para marcar a cola como tal (β debería ser 512a punta da cola pero usámola como o seu nacemento)</td> 513</tr> 514</table> 515 516<h2>Referencias</h2> 517 <ul> 518 <li>Grasshoff, G.: The History of Ptolemy's Star Catalog, Springer, New York, 5191990</li> 520 <li>Heiberg, J. L. (Ed.): Claudii Ptolemaei: Syntaxis Mathematica, Teubner, 521Leipzig, 1898</li> 522 <li>Hoffmann, S. M.: Hipparchs Himmelsglobus, Springer, Wiesbaden / New York, 5232017</li> 524 <li>Toomer, G. J.: Ptolemy's Almagest, Duckworth, London, 1984</li> 525 <li>Ernie Wright: <a href="http://www.etwright.org/astro/almagest.html#cat" 526class='external text' rel="nofollow"> Seeing Ancient Stars, Visualization of 527the Almagest Catalog</a>, 2006</li> 528 </ul> 529 530<h2>Uso correcto</h2> 531<p>Esta cultura do ceo ten a súa orixe na investigación dun 532estudante. Ofrecémolo de xeito gratuíto pero os autores de contribucións 533merecen ser citados segundo as regras comúns. Esta cultura do ceo inclúese 534baixo a licenza pública internacional CC BY-ND 4.0 (igual, non a cambies sen 535consultar e citar os colaboradores). Grazas!</p> 536 537<h2>Grazas</h2> 538<p>Os autores agradecen a Patrick Gleason e Georg Zotti a discusión interesante 539e a lectura dende o inglés.</p> 540 541<h2>Autores</h2> 542<p>Esta cultura do ceo foi compilada e engadida a Stellarium por Alina Schmidt, 543Lea Jabschinski, Marie von Seggern e Susanne M. Hoffmann: 544service@uhura-uraniae.com</p> 545<p>Escrito en Inglés: os autores</p> 546
